Peter Kleiweg - 16/07/05

"Wat is het weer miezerig, die taal."
"Inderdaad. Echte zomers zoals vroeger, die heb je niet meer."
"Wat u zegt, meneer."
"Verder alles goed, buuv?"
"Ik mag niet klagen."

As-je-blief! Niet wéér een 'discussie' over taalverloedering. Dit is zo'n niks-onderwerp. Tom Naegels geeft het zelf al aan, in iets meer woorden. En dan wel of niet klagen over sms-taal, dat hebben we al gezien bij Onze Taal. Het levert niets op.

Kom met een onderwerp waar over te discussiëren valt. Zoals de nieuwe spelling. Zetten we allemaal onze Van Dales bij het oud papier en rennen we naar de winkel voor een nieuwe, of gaan we eindelijk eens zelf beslissen hoe we schrijven? Wie is er de baas over het Nederlands? Zo'n spellingshervormingscommissie, is dat niet de ultieme exponent van de taalverloedering?

Christian Vandekerkhove - 18/07/05

Interessant, die artikel-schrijvers en schrijvers van reacties, die niets om de taal geven!

Is de taalverloedering geen discussie waard?
Ik denk van wel.
Zowel gelegenheidsschrijvers als personen die de taal op professioneel gebeld hanteren, hebben er nochtans alle belang bij hun taal een beetje te kennen.
Ik beweer zelf niet foutloos te schrijven en steeds het standaard-idioom te hanteren, maar wat ik dagelijks onder ogen krijg, is Godgeklaagd. Hoe kun je in hemelsnaam een boodschap correct overbrengen als je ze niet eens nauwkeurig formuleert!
Nee, zoals een overdosis stripverhalen leidt tot een licht analfabetisme, zo leidt het te frequent gebruik van sms- en turbo-taal en die heerlijk expressieve emoticons tot een steeds verregaanderende taal verarming.
Vorig jaar kwam nog in de pers die Britse lerares die het met de moeder van een studente aan de stok kreeg omwille van haar overdreven kritiek: ze had namelijk een opstel geweigerd dat volledig in sms-taal was geredigeerd.
Kom. Verzorgde taal is geen overbodige luxe. Het is een discipline die ook haar vruchten afwerpt op andere terreinen.
Zegt niet Boileau in zijn l'Art d'Ecrire: "Ce qui se conçoit bien, s'énonce clairement et les mots pour le dire, arrivent aisément. Een beetje geparafraseerd, wil dit zeggen: Ideeën die goed worden gevormd, worden helder geformuleerd en de woorden om ze uit te drukken, komen moeiteloos.
De slordige taal heeft dus ook te maken met een slordige manier van denken.
Moet dit niet bij de wortel worden aangepakt?

Piet Verkruijsse - 18/07/05

"Mijn ervaring is dat de meerderheid van die volwassenen hun Nederlands net zo slecht beheerst.” Meerderheid - hun - beheerst????

---

Oeps, foutje van de redactie...

j.m steffen - 18/07/05

Ik vind die sms-taal wel leuk. Jammer dat ik er zo weinig van weet. Ik ben 64 jaar en heb geen kleinkinderen, waardoor ik er bijna niet mee in aanraking kom. Snap er dus vaak niets van. Van beroep ben ik correctrice, maar in mijn werk kom ik het niet tegen.

Guus Kroonen - 18/07/05

Tot befs! Haha, die ga ik invoeren. Bijna net zo goed als "katjebaf!". Is dit nou "grietenkracht" die de taal binnensluipt?

Zolang dingen als "ff w8&" niet in mijn krant verschijnen maak ik me geen zorgen. De taal is een gelaagdheid. We hebben er wellicht weer een registertje bij.

Bovendien ben ik pro-lol, zeker met de taal.

Ciel van den Braak - 18/07/05

Beste Peter, Ik ben zo'n verontruste ouder (73, 2 kinderen, 2 kleinkinderen) die waarschijnlijk niet direct aan het symptoom lijdt, maar toch.
Overigens denk ik, dat het niet kunnen lezen van die berichten het meest steekt. Dus valt het allemaal wel mee!!
Ik erger me meer aan kranten die koppen. Over een maand begint de voetbalcompetitie weer. Dan kan er worden gekopt!
Houdoe (uit Zuid-Holland)

Marc - 19/07/05

Beste Tom,
Tot de SMS-taal behoren ook zaken als "meeltje sturen".
Je gaat me niet vertellen dat dat je niet ergert!

Rudolph Deyl - 19/07/05

"want wij vinden waar wij staren niets bestendigs hier beneen"
Wij zullen ons erbij neer moeten leggen dat onze taal verandert, zoals al het andere om ons heen. Welke hedendaagse tiener kan (zonder nadere toelichting) Vondel nog begrijpen?
Er is dus niets ernstigs aan de hand. Slechts een ding blijft van het grootste belang en dat is: dat de liefde voor onze taal vroeg wordt bijgebracht en nooit verloren gaat. Dat houdt het Engels (ook in de vorm van Steenkolen Engels) buiten de deur.
Rudolph Deyl, Z-Fr.

Carel Arts - 19/07/05

Alhoewel ik mezelf geen taalkenner kan noemen (inkoppertje?!) wil ik toch mijn hart luchten!

Taal is een levend fenomeen. Taal wordt "gemaakt" door mensen. Kinderen zijn ook mensen! Is "tot befs" dan meteen taalverloedering? Het lijkt mij duidelijk dat de samenleving steeds frequenter en sneller te maken zal krijgen met nieuwe woorden, vormen en uitlatingen, ook indien ontstaan door een taalgevoel en/of een taalgebruik, wat door sommigen onder ons dan mogelijk als té creatief wordt ervaren.

Moeten we dan meteen als een bok op de spreekwoordelijke haverkist (of was het als de spreekwoordelijke bok op de haverkist?) springen als het onbegrijpelijk of minder aangenaam klinkt?

Ik denk dat taal zichzelf toch de ruimte toeeigent die nodig geacht wordt. Hooguit achteraf kun je pogen de zaak in te kaderen met regels, maar dan loopt de trein toch al. Denk in dit kader ook aan de wanhoop, waaraan sommige van onze oosterburen onderhevig zijn sedert hun Rechtschreibreform. Dus regels?, ja maar .....

De enig interessante vraag lijkt mij of er, gezien de snelheid waarin huidige taalontwikkelingen zich voordoen, mogelijk een sterkere scheiding tussen een officiele taal, op basis van afspraken tussen taalgeleerden en van gedoceerde regels, en een subtaal ontstaat (of, afhankelijk van je standpunt, meerdere). Of is dit een te provocerende stelling ?

Dus eigenlijk: leve de taalcreativiteit !

(anoniem) - 19/07/05

sorry hoor, k ben zelf 16 jaar, sms bijna nooit, maar ik snap echt niet waar jullie je zo druk om maken... Er zijn zo veel onderwerpen in het leven die veel belangrijker zijn dan sms-taal, jullie verdoen je tijd

bkloer - 21/07/05

Beste anoniem,

Het mooie aan een website als taalschrift.org is juist dat je je druk mag maken over de kleinste en onbenulligste zaken die op enigerlei wijze met taal te maken hebben! Dit is niet de geschikte plaats om onderwerpen aan te kaarten als de hongersnood in Niger, het groeiende moslimterrorisme of het onzalige avontuur van de VS in Irak. Mensen die het over 'belangrijkere zaken' willen hebben, kunnen ruimschoots aan hun trekken komen op die 2.833.988.741 andere websites die het internet rijk is. Keus in overvloed.

Wat de sms-taal betreft: ik weet niet goed wat je ertegen zou kunnen hebben. Compact communiceren is een vereiste - helaas leent een ongelooflijk wijdlopige taal als het Nederlands zich daar niet echt voor - en dus moet je wel met af- en inkortingen werken. Vaak niet schokkend creatief, wel praktisch.

Het puntje van kritiek van Peter Kleiweg op Taalschrift deel ik wel. Iets minder die voorspelbare geobsedeerdheid met taalverloedering zou wel prettig zijn.

---

Noot van de redactie / Ben Salemans:
Over dat 'puntje van kritiek'. Nieuwe discussiethema's zijn altijd welkom. Doe maar een voorstel via een e-mail naar mij, salemans@neder-l.nl! Als je bovendien een goede schrijver kent die volgens jou goed over een nieuw discussiethema zou kunnen schrijven, zou dat helemaal mooi zijn. De redactie ziet alle voorstellen graag tegemoet. Zelf vind ik - maar laat je er niet door hinderen - discussies over spelling(vernieuwing) behoorlijk uitgekauwd...

i.a.c. - 21/07/05

Ik denk dat het een hype is en vooral voor sms'jes bedoeld. Ik heb zelf een broertje van veertien en ik merk dat hij dergelijke afkortingen gebruikt in sms'jes en in iets mindere mate in msn-berichten. Zoals ik het ervaar, zullen ze de afkortingen echt niet hun hele leven blijven gebruiken, maar is het tijdelijk. Bovendien kun je met de afkortingen geld besparen, omdat je meer tekst kwijt kunt in één bericht. Wat dat betreft is de jeugd dus erg geldbewust. :)

Omdat ze naast sms'en en chatten ook nog huiswerk maken, waaronder voor het vak Nederlands, en veel moeten lezen voor school, denk ik niet dat hun schrijftaal erop achteruit gaat.

Daniël Mantione - 21/07/05

Het is natuurlijk de wereld op z'n kop dat SMS-taal taalverloedering is. Jongeren experimenteren graag met taal en veel nieuwe woorden komen uit die hoek. Dat is geen verloedering, dat is ontwikkeling.

Ja, er zitten een hoop afkortingen in. Nou en? Afkortingen ontwikkelen is ook taal ontwikkelen. Ja, een hoop daarvan komen uit het Engels. Daar ben ik niet blij mee, maar dat heeft een andere oorzaak dan dat men SMS't.

Bij een medium als SMS is het nou eenmaal niet praktisch om lange zinnen voluit te ontwikkelen. De taalgebruiker die niet moeilijk en past zich aan. Taal heeft zich altijd aan het medium aangepast, beter gezegd, we leren op school spellen om onze taal op het medium papier te kunnen gebruiken.

Eeuwen geleden was dat ook één grote chaos en wanorde. Spellingsregels en onderwijs hebben daar lijn in getrokken. Wie weet komen er ooit wel spelregels voor SMS-verkeer.

Als kinderen niet meer kunnen spellen dan lijkt mij sterk dat SMS daar de oorzaak van is. De oorzaak is eerder dat men te weinig schrijft op papier, of dat men te weinig op de vingers getikt wordt. Misschien dat er tegenwoordig wat minder per post gecommuniceerd wordt, maar alle nieuwe media compenseren dat ruimschoots. Ik durf te stellen dat de doorsnee tiener tegenwoordig een stuk meer tekst produceert dan een tiener van enkele decenia geleden. Dat is goed, en gezond.

frans hummeling - 21/07/05

sms-taal is misschien een (tydelijk?) tyds-verschijnsel, waar ik me niet druk over zou maken. erger vind ik dat veel mensen die denken iets van taal te weten of iets van taal behoren te weten zoals radio- en tv 'machthebbers' en lui die in de krant schrijven durven zeggen: 'er zijn een aantal zaken' of 'ze hebben meer als nodig is'. zo is er nog heel veel meer dat echt door domheid en/of onkunde verschrikkelijk 'vaudt'wordt gezegd en geschreven. daar zou men eigenlijk eens wat aan moeten doen, te beginnen op scholen, en vooral op instellingen voor journalistiek onderwijs. want juist veel journalisten (lui die aan de weg timmeren) mmaken ontstellen veel taal- en spellingfouten!

(anoniem 2) - 22/07/05

"Ik beweer zelf niet ..., maar ..."
"Nou wil ik niet zeggen dat ikzelf ..., maar ..."
"Zelf schrijf ik niet foutloos, maar ..."

Grappig, al die taalpuristen die zichzelf indekken. Zeker wanneer deze 'indekkingen' nogal overbodig zijn - ik ben niet blind. Maar ik ga niet klagen, want het is vermakelijk leesvoer.

(Minder vermakelijk: klagers die denken dat ze foutloos schrijven, waarbij ze dit denken laten vergezellen door een poëtisch inzicht waarvoor zelfs Balkenende zich zou schamen.)

jeroen - 22/07/05

Christian Vandekerkhove schrijft het volgende:
"Nee, zoals een overdosis stripverhalen leidt tot een licht analfabetisme, zo leidt het te frequent gebruik van sms- en turbo-taal en die heerlijk expressieve emoticons tot een steeds verregaanderende taal verarming."

Een bijzonder boude uitspraak. Eén die riekt naar een opvoedmentaliteit die ik alleen uit oude boekjes ken, toen stripboeken alleen maar Marvel comics waren met superhelden die niet praatten maar sloegen. Dat kinderen daar alleen de woorden POW en ZOEFFFFF van leerden, durf ik niet tegen te spreken.
Ik ben van na die tijd, en heb mijn taalliefde mede te danken aan (de vertalers van) de Asterix- en Disneystrips, aan Suske en Wiske, en natuurlijk de Tom Poes-verhalen die ik eerst in de stripeditie leerde waarderen.

Een nieuwe technologie leidt tot een nieuw jargon. Dat hebben we vaker gezien, en dat heeft het vitale Nederlands vakaer overleeft. Sterker: dat heeft het altijd gulzige, levende Nederlands al vaker geïncorporeerd.
Wat het Engelse meisje deed, lijkt wellicht op het einde van het Engels zoals wij dat (niet) kennen, maar ik zie het zelf veeleer in de traditie van John O'Mill en Battus. Een verhaal compleet ver-smst zou voorwaar niet misstaan in een volgende druk van Opperlans.

Ik zou veel ongeruster zijn als het Nederlands geen aanleiding meer zou hebben om te veranderen. Het zou zijn dood zijn.

Marco - 22/07/05

Sms-taal is een grappig fenomeen. Zelfs als je niet blij bent met de uiteindelijke uitwerking kun je nog verbazen over de manier waarop dit soort dingen ontstaan en een bloei doormaken.
...en weer verdwijnen. Want laten we niet vergeten dat de behoefte om allerlei afkortingen te gebruiken in de eerste plaats is ingegeven door het maximum van 168 tekens per sms bericht. De ontwikkelingen op technisch gebied gaan zeer snel en de mogelijkheden om mobiel te communiceren zonder gemaximeerd aantal tekens worden langzaamaan gemeengoed.
Het is maar de vraag hoe lang het sms-je nog populair blijft en of de sms-taal zo "leuk" is dat het zich ook kan handhaven onder nieuwe technieken.

Servien - 23/07/05

Wat een gepruttel over taalverloedering, vindt het ook een kwestie van taalcreativiteit, ieder huishouden kent toch ook z'n eigen thuistaal wat is dat nou voor geschuimbek. Je hebt thuis toch ook ammal klanken die je omruilt en woorden die je inkort, bevoorbus stiefbuk en stippenlift, dat is toch geen taalverloedering da's gewoon knoeinormaal, doet iedereen... alhoewel het soms overdreven wordt, dat is gewoon omdat in een sms de teksten zo kort mogelijk moeten blijven en een beetje apart over doen komen.

MVG,
Servien!

Ben Salemans - 25/07/05

Suggesties voor nieuwe discussieonderwerpen a.u.b. niet hier als kopij plaatsen, maar via e-mail sturen naar salemans@neder-l.nl. Er zijn al enkele aardige suggesties binnengekomen. Wil de heer of mevrouw Winnen zijn/haar suggestie (nogmaals) mailen naar salemans@neder-l.nl?

Christian Vandekerkhove - 25/07/05

Beste Jeroen,

Ik sprak dus over een overdosis stripverhalen en een te frequent gebruik van sms- en turbo-taal. Het is dus helemaal geen afkeuring van deze media.
Ik wil ze enkel hun eigen plaats geven, terwijl bij een deel van de jeugd zij 100% van hun cultuur gaan uitmaken.

Jan Hintjens - 26/07/05

Dat ouders de taal niet goed beheersen is geen alibi voor jongeren, integendeel. Tom Naegels vindt dat gewauwel grappig? Begrijp ik niet. Akkoord dat advocaten soms archaïsche taal gebruiken, maar dat heeft te maken met officiële justitiële termen. Zolang die niet officieel veranderen kun je daar weinig aan doen. In België hebben wij een taal te verdedigen, Tom. Mijn ouders werden op school nog gestraft als ze geen Frans spraken, dat begrijpt u niet Tom, daar bent u te jong voor. Akkoord voor een wereldtaal, bv. Engels, maar dan alleen voor internationale communicaties.
De jongeren heeft men "jij" leren zeggen, zij denken dat dit vriendelijk is, maar het gebruik van "u" moet hun duidelijk worden gemaakt. Wij moesten in de lagere school twee opstellen per week afleveren die de meester nauwkeurig verbeterde en dan teruggaf voor nazicht. Ik ben die mensen daarvoor levenslang dankbaar. De taal die je hanteert zegt veel over je persoon. Correcte taal: fijne mens!

bkloer - 27/07/05

Hmmm, als iemand zo streng is voor jongeren en alles wat afwijkt van de norm 'gewauwel'noemt, mag hij ook wel een onsje strenger voor zichzelf zijn. In de reactie van Jan Hintjens komen nogal wat woorden en uitdrukkingen voor waar een luchtje aan zit:
'alibi' (i.p.v. 'excuus'/'verzachtende omstandigheid');
'akkoord dat' (= merkwaardige ellips);
'justitiële' ('juridische' dekt de lading beter);
'akkoord voor' (= merkwaardige ellips);
'communicaties' (i.p.v. 'communicatie'/'contacten'/'verkeer');
'in de lagere school' (i.p.v. 'op de lagere school');
'afleveren' (i.p.v. 'inleveren');
'nazicht'(i.p.v. 'controle').

Hoewel ikzelf deze vondsten (allemaal belgicismen? )interessante afwijkingen van het Standaardnederlands vind en ze zelfs als een verrijking zou willen zien, vraag ik me tegelijkertijd bezorgd af of de heer Rintjens zich nog wel een 'fijne mens' zou mogen noemen, als hij zichzelf de maat nam...

En is de teloorgang van 'u' nu werkelijk zo te betreuren? Er zijn talloze talen waarin beleefdheid niet in het persoonlijk voornaamwoord wordt uitgedrukt, maar op een andere wijze. Het Engels is een mooi voorbeeld hiervan. Zelf hoor ik trouwens liever 'ik geloof dat je niet goed begrijpt wat ik bedoel' dan 'u snapt geen ene reet van wat ik zeg, hè?!'. ;-)

Mike B. - 27/07/05

SMS-taal is niet geschikt voor gebruik in conversaties en schriftelijke uitingen. De jeugd zal zich dus altijd in normaal Nederlands moeten kunnen uiten.

En dat dat niet altijd even goed lukt, mag het onderwijs zich aanrekenen. Ik kan me nog herinneren dat in mijn schooltijd ook docenten van andere vakken dan Nederlands correcties aanbrachten op repetities en werkstukken. Een goed begin, vind ik.

Peter Kleiweg - 8/08/05

Al vrij lang geleden werd de telefoon uitgevonden. Een apparaat waarmee je over grote afstanden moeiteloos met iemand anders kon praten. In Usquert sprak je in het apparaat, en iemand in Uddel hoorde precies wat je zei.

Dat vond men op een gegeven moment ouderwets. Men bedacht een nieuwe functie voor de telefoon. Voortaan kon je met geduld en gepriegel een paar lettertekens op een postzegelschermpje tevoorschijn toveren en die dan overzenden naar iemand aan de andere kant van het schoolplein. Een revolutie.

Het zal niet lang meer duren, en de nieuwste ontwikkeling zal zich doorzetten: de postduif. Geen apparaat meer nodig. Die postduiven, die kunnen alleen heel kleine berichtjes meenemen. Gelukkig bekwaamt de jeugd zich nu al in SMS-postduiventaal, de taal die hen straks in staat stelt hun hele levensverhaal (of wat daarvan van enig belang is) op drie vierkante centimeter papier te krabbelen.

Aan de jeugd heb je geen kind meer, en de mensheid gaat een tijd van universeel geluk tegemoet!

bkloer - 11/08/05

Hoewel het bijna ziekelijk is als je nog geen kwartier kunt leven zonder daarin een sms'je verstuurd te hebben, zitten er toch ook wel voordelen aan het communiceren per sms:
- de communicatie blijft veelal beperkt tot de uitwisseling van het hoogst noodzakelijke en mondt niet uit in oeverloos geleuter;
- je kunt de ander te allen tijde bereiken, ook als deze niet in de gelegenheid is om je te woord te staan;
- als het netwerk te slecht functioneert om een fatsoenlijk gesprek over de mobiele telefoon te voeren, kun je altijd nog sms'en;
- sms'ende mensen in een openbare ruimte veroorzaken minder hinder en ergernis dan (luidruchtig) telefonerende mensen.

Verder zijn er wel 'ns situaties waarin je niet gauw naar de telefoon grijpt of de ander zelfs opzoekt voor een persoonlijk gesprek, maar liever (eerst) omzichtig een berichtje sms't.

Sms mag van mij dus wel blijven! En oké, de postduif mag van mij ook terugkomen. Voor de nostalgici.

P.H. - 13/08/05

Wanneer kwalificeer je je als "jongere"? Ik ben 24 en ik snap van SMS-taal over het algemeen geen F***!

Laterz

Johan Nijhof - 13/08/05

"Al eens een brief gekregen van een advocaat? Advocaten hebben ongetwijfeld veel moeten leren, maar Nederlands was er niet bij."

Het is mij werkelijk een raadsel, waar deze kritiek (voor zover het Nederlandse advocaten betreft) op zou moeten berusten.
Zonder de juridische component erin zou ik mijn vertaalwerk veel minder plezierig vinden.
Nederlandse juristen weten juist doorgaans puntig en exact te formuleren. De rechtenstudie in Nederland biedt dan ook alle gelegenheid zich daarin te bekwamen. Het is meestal een waar genoegen de teksten van gekwalificeerde juristen te lezen, vooral als zij jurisprudentie toelichten of een vonnis motiveren.
Een echte jurist doet echter geen concessies. Exact uitdrukken van de inhoud blijft zijn eerste doel, en als dat afbreuk doet aan de fraaie en soepel lopende zinnen zoals anderen die schrijven, wel, dan moet dat maar. Ik heb waardering voor die instelling. Zouden zij echt zoveel beter zijn dan de Vlaamse?
De grote frustratie bij het vertaalwerk is het bedrijfsleven, met zouteloze teksten en een rammelende zinsbouw.
Binnenkort staat ons weer een troonrede te wachten. Als ik niet voldoende kritiek heb geleverd op de vorige paar, zal dit vast weer een volkomen ongenietbare tekst worden. Hoewel Balkenende oorspronkelijk ook een jurist is, is de gave van het woord nooit zijn deel geworden.
Maar voor een politicus is de doelstelling dan ook diametraal tegengesteld: de inhoud dient achter een zompige woordenbrij verborgen te worden. Inderdaad: ook als dat afbreuk doet aan de fraaie en soepel lopende zinnen zoals anderen die schrijven.

alf poel - 15/08/05

Spam betekend bespug-hem,bespu-hem/spuhem/spem/spam. (Hietbrink?)
Pigeontaal betekend begin/begon taal in eerste stadium.
Na Turbotaal zal nu spoedig een woordboek verschijnen dat onze taal nog weer kompakter maakt. O.K. komt van Akoord, komt van Ik-hoor-"t... Dus sms woorden bestaan al langer; alleen krijgen we dank zij het zak toetsebordje er ineens een boel bij. Wie daar een woordenboek van fabticeert voorziet in de behoefte van de markt. Het boodschappenlijstje van de Heer ███ ziet er dan als volgt uit.
1 brd
2 kf
1 sk
2 mlk
1 wn
5 br
Alleen je moet het allemaal wel even leren verstaan. De hyroglyphen zagen er ook al zo uit. Omdat men daar ook geen klinkers gebruikt. Sx en tot bfs... Niets nieuw onder de zonneschijn en als maar de heruitvinding van het wiel. eindeloos tzns.

A.Poel

jermaine B - 16/08/05

Het ligt niet alleen maar aan de smsje. De meeste kinderen worden er ook mee geconfronteerd op straat.(straattaal)
En op het web heb je nu ook tegenwoordig msn mesenger, waardoor je met elkaar kunt comuniceren door het in typen van woorden en zinnen naar je vrienden toe.

Maurice Vandebroek - 17/08/05

Johan Nijhof:
"Een echte jurist doet echter geen concessies. Exact uitdrukken van de inhoud blijft zijn eerste doel, en als dat afbreuk doet aan de fraaie en soepel lopende zinnen zoals anderen die schrijven, wel, dan moet dat maar. Ik heb waardering voor die instelling. Zouden zij echt zoveel beter zijn dan de Vlaamse?"

Of de Nederlandse juristen zoveel beter zijn dan de Vlaamse, daar kan (en wil) ik niet over oordelen. Maar de Vlaamse juridische wereld doet in ieder geval z'n best. Het is natuurlijk wel zo dat heel wat Belgische wetten eerst geschreven zijn in het Frans en dan vertaald. Nu wil dat Frans wel eens bestaan uit van die Latijnse volzinnen en die kenmerken worden nogal vaak meegesleept in de Nederlandse vertaling. Maar ook daar wordt hard aan gewerkt, tegenwoordig.

De universiteit van Leuven heeft zelfs een Centrum Nederlandse rechtstaal, dat via trainingen en adviezen de juristen duidelijke en goed gestructureerde teksten leert schrijven, zonder daarbij de inhoud van die teksten uit het oog te verliezen. Ik hoorde van juristen dat dit centrum prima werk levert:
http://www.law.kuleuven.ac.be/cnr/

bkloer - 22/08/05

Ook zonder gebruik te maken van sms-taal, met zijn telegramstijl en soms ondoorgrondelijke af- en inkortingen, slagen sommige mensen erin zich abracadabrisch uit te drukken. Het bericht dat ███ op 15 augustus postte, is onmiskenbaar geschreven in het Nederlands, de woorden staan in de juiste volgorde en zijn ook stuk voor stuk te begrijpen, maar op de een of andere manier ontgaat me de strekking van zijn betoog. Ben ik de enige? Ik hoop van niet.

Tweede puntje: als ik jermaine B. goed begrepen heb, is hij bang dat mensen die sms'en, dezelfden zij die overvloedig msn'en en zich van straattaal bedienen. Ik denk dat er inderdaad nogal wat mensen opgroeien die zich nooit echt zullen kunnen bekwamen in helder en genuanceerd spreken of in het schrijven van een lekker lopende tekst met een kop en een staart. De vraag is echter of eerdere generaties die kunst wèl *massaal* machtig zijn. Mij lijkt dat niet zo waarschijnlijk. Toegegeven, nogal wat jongeren van nu vullen hun tijd met wezenloos gechat in een uitgekleed Nederlands, maar waren de meeste jongeren van toen werkelijk zinvoller bezig? Degenen die geregeld in zorgvuldig Nederlands lange epistels schreven of leerden hoe je een pakkend betoog houdt, moeten ook in het verleden een minderheid geweest zijn.

Johan Nijhof - 24/08/05

Het doet me goed de reactie van Maurice Vandebroek te vinden in een discussie die nog niet verhietebrinkt is door een uitbundig vrolijke eenpersoonsparade.
Het is geruststellend, maar wel volgens de verwachting, dat er niet veel mis is met het juridisch taalgebruik in Vlaanderen, zoals dat ook in Nederland in orde is. Ik was niet geheel blanco waar het Belgische rechtbankstukken betreft, maar het was uiteraard aan een Vlaming om daar een oordeel over uit te spreken.
In Nederlandse rechtszalen maak ik soms van heel nabij mee, hoe een rechter met zorg de verklaring van een getuige formuleert. Omdat ik die dan net getolkt heb, krijg ik een heel duidelijk beeld van de nauwkeurigheid waarmee dan geformuleerd wordt. Vaak hoor je dan tussendoor nog een aanwijzing over de spelling, met een half oog op het scherm van de griffier.
Ook Nederlandse wetsteksten hebben vaak een formulering, die afgeleid is van een Franstalige voorganger, dikwijls oorspronkelijk geformuleerd door Napoleon himself, en dat zijn heldere formuleringen.
Maar de terminologie is toch heel verschillend, enerzijds omdat er bij ons heel vroeg, in de Middeleeuwen, een langdurige invloed van het Duits een rol heeft gespeeld, vooral onder het Beierse huis, terwijl die Duitse invloed er in het Zuiden ook was, maar in een heel andere tijd, en dan uit Oostenrijk. Zeker, er is wat barok, en er zijn zeker ook ondoorzichtige formuleringen. Maar onze juristen kennen uitstekend de weg in die taal, en in de termen die nu eenmaal behoren tot ons “taalgebouw”, zoals dat in het Duits genoemd wordt.

Tineke Lelieveld - 24/08/05

Ik herhaal hier nog maar eens de reactie die ik op een eerdere collumn schreef:

....Aan de andere kant vind ik chatlogs en de eigen taal waarin ze geschreven worden een interessant fenomeen. Onze taal verandert al vanaf het moment dat we haar gingen spreken en schrijven.
Taal evolueert, en de meeste veranderingen staan in het teken van grotere efficientie. Chattaal is het toppunt van efficient taalgebruik en onze jongeren zijn meesters in het lezen en schrijven ervan. Ik ben er vrijwel zeker van dat chattaal het Nederlands zal beinvloeden, maar dat hoeft niet per se een negatieve invloed te zijn...

sms taal is een soort steno en kennis van steno heeft volgens mij niet tot taalverloedering onder secretaresses geleid, toch?

jan brys - 26/08/05

Taalverloedering? Nieuwe taal?
Laat het voor eens en voor altijd duidelijk zijn: sms-taal is gewoon een nieuwe communicatietaal geworden. Correcte schrijfwijze en compactheid van de taal staan daar haaks op mekaar. Sms-taal staat voor dichtheid en dan bedoel ik dat letterlijk: hoe minder tekens hoe beter, als de boodschap maar duidelijk is.
Wanneer jongeren deze taal ook willen gebruiken in een context waar deze taal niet gebruikelijk is of niet in thuis hoort zit het behoorlijk mis. Het onderscheid tussen beide talen en het doel ervan niet kunnen maken is pas fout. Moeten we er niet naar streven zo correct mogelijk onze taal te beheersen. En met de nodige relativering (er zal altijd wel eens een foutje tussenzitten) toch ons best doen om het er behoorlijk te laten uitzien. Ik weet dat het niet gemakkelijk is maar om die reden het opgeven is toch nog wat anders.....

Nans - 31/08/05

Ik ben toevallig vandaag voor het eerst op deze site terechtgekomen en heb de reacties nog niet allemaal gelezen wegens tijdsgebrek (al ga ik dat zeker nog doen!), maar ik wil toch al graag reageren.

Ik beken schuld als het gaat om sms-gedrag (en ook chat hoort hier bv. bij): ik schrijf vaak zoals ik het uitspreek. Twee woorden worden samengevoegd tot een, zodat het nog net leesbaar is maar iets sneller gaat en binnen de marge van 160 karakters valt, afkortingen tieren welig, ...

Beroepsmatig ben ik echter wèl veel met een correcte taal bezig en hecht ik er ontzettend veel belang aan. Het stoort mij dan ook mateloos wanneer ik daar brieven van vooraanstaande firma's onder ogen krijg met gigantische dt-fouten! Ok, het kan mij ook wel eens overkomen, maar je kent ze snel: de klanten, leveranciers en/of collega's die er gewoon geen belang aan hechten. En dat vind ik veel erger dan het jonge taaltje waarover de discussie hier gaat.

Het probleem ontstaat naar mijn gevoel reeds op de schoolbanken. Zoals een lerares Nederlands mij onlangs zei: "We hechten meer belang aan een creatieve taal dan aan een correcte spelling." Tja... Als wij 'vroeger' een spelfout maakten in onze opstellen hadden we gegarandeerd 'een buis'.

Als ik jonge mensen zie die het verschil niet meer kennen tussen u en uw, jou en jouw, gebeurd en gebeurt of die alles gezegT hebben (!!!), dan maak ik me wel zorgen. Ik sluit me dus aan bij Jan Brys (reactie van 26/8): ze mogen van mij sms'en wat ze willen, als ze maar weten hoe het daarbuiten echt moet...

bkloer - 1/09/05

███ ███ schreef: "Hoe zou een pakkend vertoog of een lang epistel, geschreven in verdwaasd naakt Nederlands, eruit zien? Waarschijnlijk zijn zij ook in de minderheid"

Tja, hoe kan een betoog dat verdwaasd overkomt nog pakkend zijn? Het klinkt als zoeken naar oranje sinaasappels die blauw zijn.

Van een lang epistel opgesteld in zorgvuldig Nederlands kun je ook maar beter niet verwachten dat het daarnaast in een verdwaasd, naakt Nederlands is geschreven.

Volgens mij ontgaat mij iets in ███ ███'s opmerking, maar wat?

bkloer - 5/09/05

Aha, ███ ███ is waarschijnlijk dezelfde als ███, de man van de volmaakt ondoorgrondelijke schrijfsels. Dit verklaart alles.

bkloer - 8/09/05

Allereerst een uitroep: fascinerend, '███' geeft '███' gelijk, nog voordat het mogelijk was zijn bericht op taalschrift.org te hebben kunnen lezen!

Ten tweede riep ███(███) me ertoe op om een bijdrage te leveren aan de discussie in deze draad. Maar... hebben we niet zo'n beetje het eind bereikt? Iedereen heeft inmiddels wel z'n zegje gedaan over het nut en onnut van sms- of chattaal. De boel lijkt nu verzand te zijn geraakt in pover geparodieer op zinsneden uit iemands bijdrage. Dat lijkt me een teken dat de koek nu wel op is. Redactie?

Ten derde kan ik ███ (███) [alias ███(?) alias ███(?)] geruststellen: aan de oproep van de heer Ben Salemans heb ik vele weken geleden gehoor gegeven. Een voorstel voor een nieuw discussiethema heb ik braaf naar salemans@neder-l.nl gestuurd.

Ik vraag me tenslotte af ███ ███ inderdaad zijn laatste bijdrage geleverd heeft. Er zijn miljoenen voornamen en tientallen miljoenen achternamen in omloop. Tot ver na het uitdoven van de laatste ster in het heelal kan hij dus nog zijn bijdragen onder steeds een andere naam op taalschrift.org kwijt. Misschien gaat de heer ███ nu wel eventjes als vrouw door het leven? Misschien wel als ███? Ik wacht in spanning af.

Marcel Hofman - 9/09/05

Bkloer is back-loer... Dat is steeds achterom kijken om dat de wereld om je heen zo waan-trouwend is. ███ zijn inderdaad betrapt op ongeduldig zijn... dat maakt Taalschrift zo hardstikken of hart-steken leuk, dus een steek boven de gordel. Moderator Salemans eigelijk helemaal niet nodig, want wat kun je nu controleren als... ███ en ███ nu misschien wel echt-genoten zijn? Wat mij echter stoort is dat mensen zo onverdraagzaam zijn. Ze kunnen saam niet iets ver- of verder dragen. Be-kloer het maar... hoeveel verschillende jassen Ali wel niet aantrekt. Blijf maar braaf discussie-thema's aan de redaktie toesturen... Doch houd er rekening mee, zij maken er altijd de dienst uit. Altijd!

gloris en flelewout - 15/09/05

wij vinden dat de sms-taal zeer handig is. Het gaat sneller én je kan een grotere boodschap schrijven. Als het ware...

Dank

tot befs

wout20 - 16/09/05

SMS-taal is supageil! Wat zijn die volwassenen toch een stelletje duffe.... af en toe. Kom op! Doe mee! Vinden de jongeren vast gezellig ;)

Grrrrrrroetjes, Wout

Vicky - 2/01/06

Ik vind het jammer dat er steeds weer over 'de jeugd' gesproken wordt, alsof alle jongeren een eenheid vormen. Nog erger vind ik het, wanneer er dan jongeren blijken te zijn die gaan reageren op een artikel als deze, maar per se moeten laten merken dat ze stoer zijn en dus inhoudelijk volledig de plank misslaan.
Nee, de jeugd is geen eenheid zoals iedere klas in het onderwijssysteem dat ook niet is. Mensen leven samen, praten samen, maar binnen die groepen bestaan er individuen die zeker van mening kunnen verschillen.
Zelf erger ik me enorm aan taal-, stijl- of schrijffouten, ik vind het zonde van de woorden die door SMS- en MSN-taal steeds vaker verkeerd of helemaal niet meer worden geschreven. Ik ken veel mensen die even oud (16 jaar oud of jong, zo u wilt) zijn en er precies zo over denken.
Onze taal is heus nog niet verloren.

Vicky - 16/01/06

Op een artikel als 'dit', in plaats van 'deze'. Pardon.

(Anoniem) - 2/03/06

Ik kwam op deze site omdat ik artikelen zocht voor een verslag Nederlands over chattaal. Eigenlijk is chattaal misschien niet helemaal een goede naam. In smsjes wordt er juist afgekort omdat jongeren veel willen zeggen maar het wel in 1 smsje moet passen , je gaat per slot van rekening toch geen 2 smsjes sturen voor die paar woorden die net niet in dat ene smsje passen?
Ik betrap mijzelf maar ook anderen er op dat alledaagse woorden worden omgezet in verkorte woorden. even wordt bijvoorbeeld ff. In het schrijven van artikelen heb ik er zelf geen problemen mee, als je dat op school ook maar moet doen.En je de Nederlandse taal niet verloederd denk ik dat het niet iets is waar je je druk om hoeft te maken. En hoevaak zie je de 'chattaal' niet terug in een naam of een bedrijf? het gaat niet alleen om de jongeren. Maar wat dacht je van het oud nederlands en de bekakte taal. Het kan wel ABN zijn, maar ik neem aan dat het toch gaat om de boodschap van de tekst. Het ligt er natuurlijk aan wat het publiek is , maar denkt u dat je veel mensen dan met dat bericht op die manier aanspreekt? Laten we er vooral rekening mee houden voor welke doelgroep je schrijft...

ronald - 26/03/06

Chattaal is superstylisch chilla!!!

'de taalpurist' (16 jr) - 4/04/06

'k Ben 16 jaar, en actief op meerdere internetfora. Op sommige sta ik bekend als 'de taalpurist'. Als ik op een forum waar ik moderator ben een d zie staan als dat een t moet zijn zal ik de fout meteen verbeteren. Toch vind ik afkortingen als thx (thanks, bedankt) en mss (misschien) niet storend. Dit soort afkortingen heeft een aantal voordelen: het is minder tikwerk, gemakkelijker te lezen, en er zijn minder schrijffouten te maken (bijv: mischien).
Ook is de taal op internetfora veel rijker. Emoticons ;-) (knipoog, draai uw hoofd 90 graden) en klanken "uhhh" nemen de functie van gezichtsuitdrukkingen en stemnuances over.

Wel erger ik me aan de BrEeZaHtAaL...

JRD - 18/06/06

Die SMS taal is volgens mij deels ontstaan omdat het veel gemakkelijker en sneller is om te typen. Maar de echte reden is, denk ik, omdat je maar een aantal lettertekens per bericht kan gebruiken. Na bv. 150 lettertekens wordt je bericht opgesplitst in twee delen en moet je dus meer betalen.
Naar mijn mening is dan het gebruik van SMS taal een cratieve oplossing voor een probleem, "mss" telt drie lettertekens waar "misschien" er negen telt.
Hoe dan ook, zolang de boodschap overkomt stoort het mij niet en wie de logica van de SMS taal onder de knie heeft zal de meeste afkortingen snel begrijpen.

m janssen - 12/09/06

och man laat die kinderen lekker hun gang gaan over een paar jaar praat iedereen zo nauw en als we elkaar maa bergeipuh toch :P doei mzzl lttr

Robyn - 4/02/07

beste euhm..iedereen hier

ben op zoek naar informtatie over mijn werkstuk wat ik over smstaal doe, beland ik hier...ik ben zelf 13 jaar SMS en MSN best wel veel...laat ons toch..jullie kunnen jullie wel gaan ergeren aan onze "SMS en MSN taal", maar of jullie er verder mee komen weet ik niet. ze kunnen het gaan verbieden maar het word toch wel gebruikt...en om er nou over te gaan discuseren?! wij vinden het fijn en we gebruiken het dagelijks..en niks om je zorgen over te maken hoor!!
De BrEEzAhtAAl iSS Ook WeeR HeLeMAal UIt Dus Die GEbRuiKen OOk nOg WeinIg Mensen, jullie gebruiken het zelf niet(neem ik aan) dus waarom stoor je je er aan..verdoe je tijd hier niet mee.. ga iets nuttigs doen!
Njaa.. zj dmzzl ltrz:P -xXx-

Heike - 24/02/07

Beste,

wij zijn 3 studenten uit het 3de jaar logopedie. In het kader van ons eindwerk willen we een enquête afnemen om je mening ten opzichte van dialect en spelling na te gaan.

Om ons eindwerk tot een goed einde te kunnen brengen hebben we dus je hulp nodig!!

Gelieve daarom te surfen naar het volgende webadres en onze enquête in te vullen:

www.dialectenspelling.be

Bedankt alvast!

Met vriendelijke groet,

Heidi Baes
Katrien De Sterke
Marjolein Van Speybroeck

ad - 4/03/08

jah ik dacht togh egt dat iemand wat zei..