otto mantje - 15/02/08

Ik heb zo iets van kan er nog wel een van Ik heb zo iets bij! Heb zo iets van hebben we niet van alles genoeg.

karl van pinxste - 15/02/08

Die is al heel oud. Ik heb zo iets van waarom hebban allan vogelan gene nestas hinase hic ande tu?

kruzdlo - 15/02/08

Zoiets te moeten hebben van, heb ik ook. Ha ha

marjolijne sprakel - 15/02/08

groeit alles mee met de tijd en de ragelawine's die media presentatoren hebbend zoiets in Ik vorm veroorzaken. dan heb Ik zo iets van zie maar hoe je het weer loos wordt. Ik heb zo iets van dat het vreselijk goed is in deze tijd van Ik heb zo iets als maar zo iets te hebben hebben hebben.

Johan Nijhof - 16/02/08

Als je “ik heb zoiets van” opgoogelt, krijg je vandaag 26.900 treffers. De mensen die het gebruiken, komen ook inhoudelijk vaag over. In die zin dus een goed schibbolet. Ik laat ze even zelf aan het woord:

“Ik heb zoiets van: wat boeit het nou dat je zoiets zegt?
Ik heb zoiets van: je kan hem steunen, maar ja, voor de rest moet ie het toch zelf doen.
Ik heb zoiets van laten we in vredesnaam gewoon bij de muziek blijven en de rest is allemaal gelul. Het gaat om de muziek en nergens anders over.
Ik heb zoiets van dat dat niet langer zo kan doorgaan.
Ik heb zoiets van zolang ik in het huis van mijn moeder woon draag ik geen hijaab.
En zelfs: ik heb zoiets van die weten niet wat ze doen. (Dit laatste misschien iets voor een eigentijdse bijbelvertaling?)
Ik heb zoiets van: nou dat is dan pech voor die andere, de afspraak was al met mij gemaakt.
Ik heb zoiets van 'Zolang het leuk blijft is blijft het aan, en als er teveel gezeik komt dan hoeft het van mij niet meer'
Ik ben zelf sinds kort uit de kast en ik heb zoiets van, ze nemen me maar zoals ik ben.
Sja, als je het zo bekijkt dan ok maar ik heb zoiets van duhh, niet spelen met de natuur.

Ik heb ooit willen navragen of het gebruik van ik heb zoiets van voldoende reden is voor een echtscheiding.”

En heel interessant: Eric Smolders wijst er 21/01 in De Standaard op, dat het Engels een parallelle uitdrukking kent: “I'm like: why are they doing this?” Dat is geruststellend: we zijn dus niet alleen op dit kannibaleneiland.

Hendrik van Duinhoogten - 16/02/08

Ik zie niet in wat het probleem is. Veel erger vind ik het zinsnedes als "en there's no way back" terug te vinden in een Nederlandse tekst. Pure aanstellerij en misplaatste dweperij met de Angelsaksische cultuur. "En er is geen weg terug" doet het bij mij evenzeer...

Charles Corten - 17/02/08

Jan Hautekiet denkt dat "Ik heb zoiets van" is ontstaan op een onbewaakt moment in de jaren 90. Dat klopt niet. In kadertekst 3 aan het eind van de Taalschriftreportage van deze maand over jongens- en meisjestaal (http://taalschrift.org/reportage/001719.html) merkt Ingrid van Alphen hierover op: "Onderzoek in een grote verzameling gesprekken toont aan dat het al in 1975 en vooral bij mannen uit de hogere klasse is begonnen."

Hietbrink - 17/02/08

Mooi dat taalschriftlezers toch opscherp staan,met al weer niets nieuws onder de zon zoals Charles Corte, uit zijn pen klimt.
Zeg, Hautekiet houd de keet, zal het van hout of van steen zijn.
Ik of jij of wie dan ook, allen hebben wij zo iets van wat dan ook, tijdloos.
Ik. staat steeds voor op. De tijd van ik heb zo iets moet toch vol gepresenteerd. En dan heb ik zo iets als...dat herhalen die presentatoren steeds weer om dat ze ik heb zoiets gewoon voor het zeggen hebben. En dan zeggen ze dan ook steeds weer... ik heb zo iets van en anders niets. Het is een soort van stop regeltje geworden zoals; weet-je-wel. ik heb zoiets van wat een ander niet heb, weetjewel.
Radio presentatoren houd gezamelijke aktie om ik heb zoiets zelf uit te bannen, daar; de macht ligt bij jullie media, jullie hebben zoiets en niemand anders.
En die regelneven van Koot en de Bie dat is ook al zo oud. Regelneven=regel-nu-even. En daarin waren Koot en Bie zelf de beste... weetjewel. Ik-heb-zo-iets-van alles wat er opeens op komt zetten wanneer, waar vandaan zal ook zo wel weer vanzelf ondergaan van weetjewel...verdringt de ene weer de andere rage, helemaal Hollands eerst uitgemolken.
Ik heb zoiets van mensen die dat steeds weer herhalen eigelijk zelf helemaal niets zoiets hebben. Ik heb zoiets Onze taal tijdelijk indringende, overvallende zinsnede ... ik heb zoiets van geef ze géén stand beeld, want ik zie Koot en Bie liever springlevend.

Johan Nijhof - 17/02/08

Als je echter goed leest, klopt die bewering van Ingrid van Alphen weer helemaal niet. "Een mooi voorbeeld daarvan is onze Minister President. Die doet het heel vaak: ‘Als u mij vraagt van..., dan zeg ik van...’.” Ja, het gebruik van het voorzetsel "van" op die plaats, dat was inderdaad al ouder. Maar dan ook wel heel veel ouder. Een oud kinderliedje, dat wij in de eerste helft van de vorige eeuw zongen en stellig heel veel ouder is, heeft de regel "En ik zei er van Japie sta stil!" (En waarom zou ik stille staan, ik heb van mijn leven geen kwaad gedaan).
Zonneklaar dat die antieke, waarschijnlijk dialectische constructie niets en dan ook niets met de gewraakte, inderdaad in de jaren '90 ontstane uitdrukking te maken heeft.

veroni versteeg - 17/02/08

dan hebben wij ook zo iets van olla veuogle als blijkt dat het al 30 jaren geleden, en mijnheer zonder kennis van afstuderen zomaar een onderwerp krijgt. ook jaartallen moeten kloppen want exacte is juiste geschiedenis. Ik heb zo iets van.... daar kun je een generatie op afstempelen zeer belangrijk ook wie was de eerste Ik heb zo iets van mens ? naslagwerken en kwissen zijn er van afhankelijk en wie weet kan ook hier weer iemand zijn docter anders titel op behalen ?

Anonymous - 18/02/08

Uit onderzoek (Vecht 2003) is wel degelijk gebleken dat in 1975 de constructie Ik-heb-zoiets-van al werd gebruikt, toen het meest - in het onderzochte corpus - door mannen uit de hogere klasse.

Het voorbeeld van de MP erna illustreert de 'hogere klasse' en is inderdaad niet de ikhebzoietsvan constructie. Volgende wellicht beter? (Na het incident dat Hoogervorst zijn vinger in zijn keel stak terwijl Bos sprak, radio 1, JPdMP: "Dan denk je van: “waar ben je nou mee bezig?” En dan is het goed dat je zegt van: “het was fout en dat erken ik ook”.)

Mijn vraag: wat is er eigenlijk tegen als 'van' als nieuwe quotatief al eerder in de taal is begonnen?

Mijn opmerking: we hebben hier trouwens niet met een Nederlands maar met een mondiaal verschijnsel te maken, omdat vergelijkbare 'nieuwe' quotatieven (woordjes die een 'gezegde/gedachte' in de directe reden inleiden) in allerlei talen in opkomst zijn: ‘van’ (Nederlands), ‘be like’, ‘to go’ (Engels), ‘comme’ en ’genre’ (Frans), ‘ke’ilu en kaze’ (Hebreeuws), ‘tipo’, (Italiaans), ‘tipa’ (Russisch), ‘typu’ (Pools), ‘ba’ (Zweeds) of ‘bara’ (IJslands) en nog meer.
Aan dit intrigerende verschijnsel wordt in april op de Sociolinguistische Conferentie in Amsterdam een internationale workshop gehouden: http://www.meertens.knaw.nl/ss17/

---

Noot van de redactie:
Hoogstwaarschijnlijk is deze reactie afkomstig van Ingrid van Alphen. Zie de reportage in Taalschrift van deze maand: 'Jongens- of meisjestaal bestaat niet', http://taalschrift.org/reportage/001719.html, waarin van Alphen wordt geïnterviewd en waarin, in kadertekst 3, vrijwel aan het eind van het artikel (even op de titel van die kadertekst klikken met de muis), kort wordt ingegaan op haar onderzoek naar "Dan heb ik zoiets van..."-constructies. In het kader 'Links en literatuur', helemaal aan het eind van het Taalschriftartikel, staan links naar enkele artikelen van Ingrid van Alphen, waaronder een link naar haar artikel over de genoemde constructies: http://home.medewerker.uva.nl/i.c.vanalphen/bestanden/vanquotesalphenlunteren06.pdf.

Karel Timmers - 19/02/08

Help! Ik kan de discussie tussen Nijhoff en Van Alphen niet volgen. Van Alphen beweert dat de constructie "dan heb ik zoiets van" rond 1975 is ontstaan. Nijhoff komt met een voorbeeld uit een kinderliedje van voor 1950 waarin "van" als aankondiger van de directe rede wordt gebruikt: "En ik zei er van Japie sta stil!". Dat vindt Nijhoff een weerlegging van Van Alphens jaartal 1975. Maar Van Alphen stelt vervolgens dat "dan heb ik zoiets van" een andere constructie is. Dat kan ik niet helemaal volgen. Graag uitleg.

Het gaat toch, ook in de constructie "dan heb ik zoiets van", om het gebruik van het woordje "van" als aankondiger van de directe (of indirecte?) rede? Dan heeft Nijhoff toch gelijk?

Misschien wil mevrouw Van Alphen hier mij twee dingen uitleggen:
1. Waarom ziet zij het "van Japie sta stil"-voorbeeld niet als een weerlegging van haar jaartal 1975?
2. (Mogelijk in het verlengde van de vorige vraag) Is de "dan heb ik zoiets van"-constructie een heel speciale constructie, die niets met andere van-constructies (als aankondigers van de directe of indirecte rede) te maken heeft en geheel anders is? Wat is er dan zo speciaal aan die "dan heb ik zoiets van"-constructies?

Ik sluit niet uit dat de antwoorden op deze vragen te lezen zijn in Van Alphens artikel http://home.medewerker.uva.nl/i.c.vanalphen/bestanden/vanquotesalphenlunteren06.pdf. Maar van dat artikel begreep ik helaas maar weinig. Kan het niet "in gewone woorden" worden uitgelegd, zodat niet gespecialiseerde Taalschriftlezers als ik de discussie tussen Nijhoff en Van Alphen ook kunnen volgen? Dat zou mooi zijn!

Charles Corten - 20/02/08

Ik vond een leuke sketch van Kees van Kooten en Wim de Bie, die als hulpverleners om de haverklap 'zeggen van' en 'best (wel)' gebruiken: http://www.youtube.com/watch?v=QqAmu08K7mM&feature=related (titel: In de huid van een neger). Tijd: begin jaren tachtig?

Johan Nijhof - 22/02/08

Er dreigen in deze discussie veel dingen mis te gaan.

Ik onderscheid een ontwikkeling in de constructie met van, tot die tenslotte vervaagd is tot een manier om afstand te nemen van een zelfcitaat. Het lijkt me niet wetenschappelijk verantwoord alles op een hoop te vegen en er daarna een vroeg jaartal op te plakken.

De constructie met van op zichzelf is heel oud. Niet alleen veel ouder dan 1974 maar zelfs eeuwen ouder. Tal van oude kinderliedjes kunnen dat illustreren. “Van je ras, ras ras rijdt de koning door de plas” is van begin 19e eeuw. Een stuk jonger, in “Onder moeders paraplu” gaat de regen van tik tak tik en gaan de klompjes van klik klak klik.

De constructie met “ik heb zoiets van” is juist wat jonger. Klopt het dat uit het materiaal van Vecht alleen blijkt dat het in 1989 bestaat? (Enige jaren ouder dan ik veronderstelde). Maar dan kun je zo'n voorbeeld dus ook niet gebruiken om aan te tonen dat het uit de zeventiger jaren zou zijn.
Ook Corten’s verwijzing, hoe leuk ook, helpt ons niet echt verder in tijdsbepaling. Van wanneer is “In de huid van een neger”? (Het Simplistisch verbond begint 1974.)

Johan Nijhof - 22/02/08

Het voorbeeld dat de anonymus van 18/02 geeft de MP inzake Hoogervorst, mag dan "hogere klasse" illustreren, (waarom eigenlijk?), het dateert pas van september 2005 (algemene beschouwingen) en bewijst dus in genen dele een vroegere datering van de ikhebzoietsvan-constructie.
Is het redactionele vermoeden wel juist? Ik kan me slecht voorstellen dat Ingrid van Alphen op deze wijze argumenteert.

symon Vliegen - 27/02/08

Ik heb zo iets van volgende onderwerp.
Of heben jullie niets meer zo iets van....?

Johan Nijhof - 28/02/08

Een geheel nieuw onderwerp? Dit punt is zeker meer uit te diepen dan is gebeurd.
Opmerkelijk dat een aantal mensen dit taalgebruik verfoeit, terwijl anderen zich afvragen wat er dan mis mee is. Laten we vaststellen dat de opgeroepen ergernis niet echt taalkundig is.

Een soortgelijke ergernis voel ik wanneer iemand in een interview een vraag krijgt, waarover hij even nadenkt of waarop hij een grimas maakt, en dan, voor hij een mening had gegeven, die laat voorafgaan door: "Nou, ik bedoel: …..”. Let wel, de vraag van de interviewer is dan geenszins een poging geweest om een mening te destilleren uit eerdere uitlatingen, maar een heel rechtstreekse vraag.
Dit euvel grijpt meer en meer om zich heen. Ook hier dezelfde soort vaagheid. Ik vermoed het resultaat van langdurig cannabisgebruik op het redeneervermogen, “weet je wel?”

wb - 29/02/08

Ja, inderdaad weg ermee. Net zoals:
- We gaan ervoor!
- Tussen aanhalingstekens (met de bijhorende gebaren!)
- Mega.....
- Kei......
Er zullen er ongetwijfeld nog meer zijn, dus

kruzdlo - 29/02/08

J.Nijhof: "Dit punt is zeker meer uit te diepen dan is gebeurd".

Dit is er ook een!

k.l.m. - 1/03/08

Waarom niet wij gaan er achter,dat doet de politie namelijk ook, of zouden het ze moeten doen... Met bij behorende gebaren ? toch niet de middelvinger hoop ik ? Want dat mag ook niet meer.

Frans - 1/03/08

Ook ik heb een hekel aan die uitdrukking. Ofwel 'ergens heb ik er helemaal niets mee'. Tot mijn eeuwige schaamte heb ik ze één keer uit mijn eigen mond horen komen. Ik was weliswaar ziek, maar ik zal het me eeuwig nadragen.
Is 'ik heb zoiets van' een vervaging van het iets minder erge 'ik heb een gevoel van'? Net zoals 'ik heb er niets mee' mij een vervaging lijkt van 'ik heb er geen affiniteit mee'.
Als ik 'ik heb zoiets van' hoor, heb ik altijd de neiging te vragen: Kunt u dat specificeren? Dat geldt ook voor mensen die elke tweede zin afsluiten met 'ofzo'. We kunnen alleen maar hopen dat 'ik heb zoiets van' overwaait (en niet vervangen wordt door iets nog ergers,)'ofzo'.

Martin van der Veen - 2/03/08

Koploper in dit genre op dit moment is volgens mij: "Zeg maar".

Wim de Bie schreef er zo'n jaar geleden het volgende stukje over:
http://bieslog.vpro.nl/programma/bieslog/news.jsp?news=32807306

Greta - 3/03/08

'ik heb zoiets van...' stoort me mateloos
'eigenlijk' is niet meer te aanhoren
'van kijk' dat is pas het ergste
kunnen we een taalboetes invoeren?

Frans - 3/03/08

"Dat zou zo maar eens kunnen."

Johan Nijhof - 3/03/08

Leuk dat Krudzlo goed bij de les blijft. (Inderdaad, dat was er weer een).
Van mijn dochter Eleanor, studente communicatiewetenschappen, krijg ik een plausibele verklaring voor het door mij gewraakte "Ik bedoel".
In al die interviews wordt drastisch geknipt. Het meest markante blijft staan, maar dan wel met dit oorspronkelijk wél toelichtende begin. De kijkers hebben het overgenomen en spreken nu zelf ook verknipt.
Eigen aan mode is, dat het ook wel weer overwaait. In begin tachtiger jaren was ik 2 jaar buitenslands. Teruggekeerd moest ik opeens verduren dat elke gesprekspartner aan de telefoon, veelal ambtenaren, voortdurend "noem maar een zijstraat" riep. Het was tenenkrommend, maar lijkt nu wel voorbij.

elise - 3/03/08

Ja als je "zoiets hebt van"... dan aap je gewoon een veelgehoorde uitdrukking na.
Zo'n zegswijze ontstaat in een beperkte kring en soms gaat die een eigen leven leiden.
Hoeveel mensen zeggen niet: "hoe noemt die persoon; hoe noem jij" enz. Ik krijg daar soms de kramp van. Waarom niet gewoon: hoe heet hij, hoe heet jij.... Onze gemeente organiseert taalspelen voor kleuters, en ook daar hoor ik de lesgevers regelmatig die verkeerde uitdrukking gebruiken. Hoe is het toch mogelijk dat wij graag andere talen spreken, maar onze eigen taal vaak geweld aan doen? (Marc Galle wist het ook al)
Jongeren zeggen ook vaak : "hij is groter als mij; zij zijn beter als ons..."
Hiervoor ligt de oorzaak volgens mij bij het gebrek aan grammatica en zinsontleding. Deze mensen kennen de basisstructuur van een zin niet meer. Spijtig!
Een pleidooi voor meer doorgedreven taalstudie dus, vanaf de lagere school.

Kanstadt - 4/03/08

En, vergeet Heer Olivier Bommel niet als je begrijpt wat hij bedoelde. De brenger van: 'ik had zoiets van' (strip: De Blafhaan pag. 143.)
Iedere dag op de radio, met Uw welnemen.

---

Noot redactie: De Blafhaan? Wanneer verscheen die strip? (Is dit een grap?)

Johan Nijhof - 5/03/08

Mag ik bekennen, dat ik "Dat zou zo maar eens kunnen." een fraaie uitdrukking vind? Het heeft niets van de vaagheid van de andere gewraakte uitdrukkingen, klinkt origineel en olijk. Wat mij betreft een aanwinst.

kanstadt - 8/03/08

En... de kukkelekuk hond. Heb ik een strip van. In mijn Bommel
plak boek Volkskrant 1965.9-8. afl. 143/152. Als dat geen voldoende docomentatie ? Als je begrijpt wat ik bedoeld. "Ik had zoiets van"
(...) dat we het maar niet moesten doen zegt daar Tompoes. Dus Toonder.

Lummelunda - 8/03/08

Maar zeker:

- "Het kan niet zo zijn, dat ..." De omschrijving met 'zijn' is overbodig, koppel 'kunnen'eenvoudig aan het hoofdwerkwoord.
- 'Op het moment dat' is simpelweg te vervangen door 'zodra'.

Verder:

- "Nu even niet."
- "Ik heb het helemaal gehad."
- Whatever, never, so be it, en al dat andere onnodig Engels
- creolisering en flexieverlies, 'het' vervangen door 'de'.

ramona - 10/03/08

Ik kan me herinneren dat ik 'ik heb zoiets van' regelmatig gebruikte. Nu gebruik ik het praktisch niet meer. Een tijd heb ik ook 'weet je' achteraan mijn zinnen geplaatst. Zo van, na een poos was ik die situatie wel beu, weet je. Ik begon het steeds meer en meer te gebruiken alsof ik het in de plaats stelde van een punt na elke zin. De oorzaak was het frequent luisteren naar een persoon die een weetjegewoonte had. Door verlies aan contact met die persoon verdween mijn weetjegewoonte stilaan en plaatste ik weer een punt achter mijn zinnen.
Blijkbaar zijn het modeverschijnselen, iets om bij de groep te horen of gewoontes die we van anderen overnemen.

Karel Spiers - 13/03/08

Ook ik denk aan een grap wat Toonder betreft en zijn Bommelstrip
figuren. "Blafhaan en Kukkelhond" (?) Althans kunnen ze nergens thuis brengen en wij verzamelen toch alles. Zijn zelfs bereid enig geld te spenderen voor de strip/plak/boeken van Kanstadt. Dus Bingo! Kanstadt maak het even waar ? Minkukels dat is wel van Toonder.
Maar, zo min kijken wij dus niet. Ik had al zoiets van maar dat kan toch niet ?

Ben - 18/04/08

Ook ik stoor me al heel lang aan irritant taalgebruik, daarom ben ik irritante woorden en uitspraken bij gaan houden in een weblog: http://irritaal.web-log.nl

Martin van de Logt - 28/05/08

"Het is zo dat deze maatregel volgend jaar van kracht wordt" in plaats van simpelweg "Deze maatregel wordt volgend jaar van kracht." Dikdoenerij...
Maar ook weermannen die een depressie op de kaart terugvinden.
Was 'ie even zoek? Of regen waar we mee te maken hebben. Tja, wat is er mis met "het gaat morgen regenen"?
En niet te vergeten makelaarstaal. Een pand staat niet aan de X Laan, maar is er gesitueerd. Niet duur, maar marktconform geprijsd. Niks woonkamer, een living!

Kennin - 22/10/08

Ook erg (on)mooi en perfect passend in deze groep, volgens mij:

- Zo is dat maar net.
- Dit gaat helemaal nergens over.
- Dat is heel niet waar.

Terzake - 18/03/10

De uitdrukking bestaat blijkbaar al langer, maar ik heb de indruk dat "ik heb zoiets van..." in het courante taalgebruik is binnengeslopen als vertaling van "I was, like,..." (Wat in het Engels evengoed kromtaal is.)