103
Gezocht: andere naam voor ‘Nederlands’
‘Nederlands? Te verwarrend, we hebben een andere naam nodig.’ Dat idee lanceerde de Vlaamse schrijfster Anne Provoost op de radio. Luisteraars reageerden prompt met alternatieven: van Vlabels over Moedermonds tot Zachterlands en Laaglands. Wat vindt u ervan?
De benaming van mijn moedertaal voldoet niet, ze is misleidend en discriminerend.
Waarom? Omdat onze taal hoogst ongelukkiglijk wordt aangeduid met een woord dat een bezittelijke vorm is van de eigennaam van een natie. Nederland en Nederlands. Naar mijn taal, de essentie van mijn identiteit, wordt dus verwezen met de possessieve genitief van een land dat mijn buurland is.
‘Dat is typisch Nederlands’, zegt men, maar wat bedoelt men eigenlijk? Helemaal ingewikkeld wordt het als men het heeft over de Nederlandse taal, de Nederlandse letterkunde, de Nederlandse Taalunie, de Nederlandse cultuur, de Nederlandse koning. Hoe kunnen die anderstalige nieuwkomers, die bedrijvig chicons met hesp en bechamelsaus leren maken, hier ooit wijs uit worden?
Regelmatig word ik in het buitenland voorgesteld als een Nederlandse schrijfster. Dat komt doordat op het de titelbladzijde van mijn boeken staat: vertaald uit het Nederlands, traduit du néerlandais, translated from Dutch, aus dem Niederländischen übersetzt. Dus word ik prompt de Nederlandse schrijfster Anne Provoost, the Dutch author Anne Provoost, die Niederlandische Schriftstellerin Anne Provoost. Volgens de Italianen spreek ik Olandese. De Polen maken geen onderscheid tussen de u in Dutch en de eu in Deutsch, dus voor hen ben ik Duitse. In Amerika ben ik al blij als ze niet zeggen dat ik Double Dutch schrijf.
Jan Peumans, voorzitter van het Vlaams parlement, zegt dat de links-progressieven in Vlaanderen niet genoeg bezig zijn met hun identiteit. Welnu, beste Jan, ziehier een constructief voorstel voor wetswijziging in uw parlement: we veranderen de naam van onze taal. We opteren voor een woord dat van de Vlamingen niet langer de kneusjes en de blindgangers maakt. We kiezen voor een term die makkelijk vertaalbaar is, zodat we niet meer moeten blijven stuntelen met Dutch dat ooit Diets was, ook Nederduits genoemd (niet te verwarren met het Neder-Duits met koppelteken, want dat is Saksisch), en dat nogal op Deutsch lijkt, wat dan weer German is.
Nu nog een notie die ook voor de Nederlanders acceptabel is, want ons voorstel van naamswijziging moet straks ook door het Nederlandse parlement. Wie biedt?
Anne Provoost schrijft romans, essays en kortverhalen. Op haar Facebookpagina wordt ook veel gereageerd op bovenstaande column.
Reacties
Ik kan weinig begrip
Ingediend door Robert Vanden Berghe op vr, 15/03/2013 - 16:17.
Ik kan weinig begrip opbrengen voor de visie van Anne Provost. Want met het verschijnsel dat zij aankaart (en waarvan ze per se een probleem wil maken) worden evengoed de Walen geconfronteerd voor wat het Frans betreft. Toch zal geen enkele Waal, zelfs niet de meest rabiate Wallingant, eraan denken om de formele taal van Wallonië een andere benaming te geven dan Français. Dezelfde situatie voor Oostenrijk. Een Oostenrijker noemt zijn taal niet Österreichisch maar doodeenvoudig Deutsch. Idem voor de inwoners uit het Franstalig, respectievelijk Italiaanstalig gedeelte van Zwitserland. En in al die gevallen is de articulatie van de taal in die landen anders dan in het "moederland". Niemand maakt daar een probleem van. Alleen in Vlaanderen gaat de kneuterigheid en de Belgicistisch geïnspireerde "Ollanderhaat" zo ver dat sommigen vinden dat dit relatief klein taalgebied nog eens mag gescheurd worden. Zielig!
Vlaams
Ingediend door Georges Grootjans op wo, 16/01/2013 - 22:13.
Van Dale gebruikt de term Belgisch-Nederlands om specifiek Vlaamse woordenschat te labelen. Maar het gaat breder dan woordenschat natuurlijk, het gaat over een heel idioom. Dan ligt Vlaams (taalgebruik in Vlaanderen) en Nederlands (taalgebruik in Nederland) voor de hand. Voor alle duidelijkheid: Martine Tanghe spreekt Vlaams, en Bart Peeters ook, en Peumans ook. Paul De Leeuw spreekt daarentegen Nederlands.
voorbereiding
Ingediend door Anoniem op di, 15/01/2013 - 17:08.
Als mevrouw Provoost haar werk had gedaan had zij geweten dat de benaming van de taal langer bestaat dan het land zelf. De term discriminatie is trouwens wel erg ver gezocht. In het buitenland noemt men mij maar vaak genoeg Hollander. Dit word dan ook gewoon aangegeven als ongewenst aangezien ik zelf een Brabander ben uit het noordelijk deel.
Ocharme wat een frustratie
Ingediend door Elisabeth op di, 15/01/2013 - 00:31.
Ocharme wat een frustratie bij onze schrijfster! Het lijkt me een luxe-probleem als je niks anders te doen hebt bij internationale presentaties dan je te ergeren ipv te genieten van het feit dat je uitgenodigd bent. Het publiek hoort zich de schrijfster in kwestie te herinneren omwille van wat ze te vertellen heeft en niet om haar al dan niet vermeende nationaliteit.
Laat ons met zijn allen Vlaams zijn en Nederlands spreken en de humor inzien van de verwarring die dit inderdaad soms veroorzaakt!
Spraakverwarring
Ingediend door Ruud Moret op ma, 14/01/2013 - 17:07.
Zo te zien aan haar brief schrijft Anne Provoost behoorlijk Nederlands. Of ze het ook goed praat, weet ik niet, want ik heb haar nooit horen praten, ook niet op de televisie. Wat ik wel weet, is dat het taaltje dat 99% van haar landgenoten schrijven of spreken géén Nederlands is. Het is evenmin "Vlaams", want dat is geen taal, en zeker geen "samenraapsel van dialecten", zoals iemand hier beweert: een West-Vlaming gebruikt geen Brabantse woorden, een Limburger geen Oost-Vlaamse. Bovendien spreekt en schrijft iedereen in België die "taal" anders. Eén constante is wel dat ze lijkt op een vernederlandsing van het Frans ("De wet voorziet dat...", "hij verwacht zich aan..." - gallicismen - of "miserie", "occasie" - vernederlandste Franse leenwoorden), en grammatica er steeds minder toe doet ("met dit", "naar dat", "voor wat" - voornaamwoordelijke bijwoorden zijn in Vlaanderen uitgestorven - "gezien hij dat deed...", "hij ging binnen/buiten","Dank je voor u brief", "gij bent"), om maar niet te spreken van de dialectismen ("hij zette zich neer in de zetel") en de purismen ("briefomslag", "geldbeugel", "duimspijker"). Let wel: ik heb het hier niet over het dieventaaltje in de winkel, maar over wat ik in kranten en tijdschriften lees en op de Vlaamse televisie hoor.
Daarom meen ik dat mevrouw Provoost gelijk heeft: de taal van haar landgenoten kan bezwaarlijk nog "Nederlands" genoemd worden. "Vlaams" is het dus ook niet. Wat vindt u van "Koeterwaals"? Een heel rake omschrijving, maar dat "waals" erin zou verwarring kunnen scheppen. In elk geval gaat het met het "Nederlands" in Vlaanderen zo steil bergaf - na die mislukte poging in de jaren zestig om het "ABN" in te voeren - dat er over honderd jaar niets meer van overblijft. Misschien noemt men die "taal" dan "Babylonisch". (Of "Babylonian", want tegen die tijd zal iedereen er wel - gebrekkig - Engels praten.)
Meneer Moret, u maakt er een
Ingediend door Aart op ma, 28/01/2013 - 00:17.
Meneer Moret, u maakt er een boeltje van. De grondstam van de taal in Vlaanderen is Nederlands. Anders horen we vandaag nog de Nederlandse letterkunde te herschrijven (Van Den Vos Reynaerde, het Egidiuslied... eruit). Wat met Limburg en Brabant dan, de Nederlandse gebieden met die naam? Zeeuws-Vlaanderen?
Waar u het over hebt, is de beheersing van de standaardtaal. Die hinkt achterop en terecht beweert u dat Vlamingen steeds minder moeite doen om Nederlands te leren. Kennelijk is het Nederlands zoals Nederlanders dat spreken een vreemd korset voor ze. Ook spreekt bijna elke Belg nog dialect. Maar het is in Maastricht niet anders.
De voorbeelden die u aanhaalt zijn ofwel gallicismen die fout zijn (maar in de taal geslopen na eeuwenlang Frans als standaardtaal), ofwel regionale woorden waarvan je er ook in Nederland veel hebt. Zetel zou eigenlijk keurig Nederlands horen te zijn en fauteuil een gallicisme. Nee, geen Vlaming zal "gij bent" zeggen. Jij is kunstmatig opgedrongen beneden de rivieren, elk kind zal daar van nature "gij zijt" en "gij waart" zeggen.
Wat het babels taaltje betreft: kennelijk kunnen de Vlamingen er zelf wel aan uit en daar gaat om.
In Nederland is de standaardtaal ook maar een norm, die nauwelijks iemand volledig beheerst of spreekt. Amsterdammers? Het taaltje van de Achterhoek? En wat de tilllefisie betreft, daar horen we srijve in plaats van schrijven.
Spreken Oostenrijkers wel Duits? Wat met Zwitsers? Andere idiomen, dat wel.
Spraakverwarring
Ingediend door Ruud Moret op za, 23/02/2013 - 17:00.
Meneer Aart, ik snap niet waar u naartoe wilt. Wat heeft de Nederlandse letterkunde te maken met de huidige verloedering van het Nederlands in Vlaanderen? Waarom zouden Vlamingen - van West-Vlaanderen tot Limburg - niet én hun dialect én behoorlijk Nederlands kunnen praten? Overigens merk ik dat ze zelfs hun eigen dialect niet meer beheersen. Het probleem is dat ze geen onderscheid tussen streektaal en algemene taal maken. U denkt dat een Vlaming nooit "gij bent" zal zeggen? Ik heb dit niet verzonnen: een kereltje van 11 jaar zegt dit in de televisieserie "Danni Lowinsky" (hij praat in een Limburgs, zijn moeder in een Antwerps accent, maar daar niet van). "Mama," zegt ie, "gij bent nooit thuis!" Anderzijds is "fauteuil" een leenwoord, dus kan het geen gallicisme zijn (een letterlijke vertaling uit het Frans); "zetel" is verouderd in de zin van een meubel. Ik kan gallicismen en dialectwoorden eventueel aanvaarden, maar niet het kapotmaken van onze grammatica: het door elkaar gebruiken van "je" en "gij/u, uw", het uitsterven van voornaamwoordelijke bijwoorden, e.d.m. Een leuke nieuwe fout die mode wordt is een voorzetsel + "zij", zoals in "voor zij die". Alweer verzin ik dit niet. Een reclameclip op de Vlaamse televisie begint met de woorden "Voor zij die..." (naar de rest heb ik niet geluisterd). Een Vlaams politicus in een Vlaamse krant zegt tussen aanhalingstekens: "Ik ben akkoord met zij die..."
Dat Vlamingen elkaars "koeterwaals" begrijpen is geen argument. Als het moet, kunnen we ons met gebarentaal verstaanbaar maken aan een eskimo. Het gaat erom dat elke normale natie een algemene taal heeft, behalve de Vlamingen. Ik versta het taaltje van de Achterhoek ook niet, tenzij die mensen behoorlijk Nederlands met me praten. Zoals ik schreef, heb ik het niet over het pseudo-dialect dat mensen op straat praten, maar over het taaltje in de media, die het voorbeeld zouden moeten geven. En uitspraak heeft hier niet veel mee te maken, al erger ik me tevens aan het feit dat Vlamingen elk woord uitspreken zoals het gespeld wordt (ik bedoel met name journalisten op de televisie - de VTM, weliswaar): "dossier" rijmt op "hier", een "flat" rijmt op "dat", een "expert" rijmt op "snert". Zelfs een actualiteitenprogramma getiteld "Telefacts" rijmt (min of meer) op "straks" (al is "facts" geen Nederlands woord). Hoe kunnen Vlamingen behoorlijk Nederlands praten als ze het niet op school leren en de media het sléchte voorbeeld geven?
Kom uit uw ivoren toren!
Ingediend door Jef Peeters op wo, 27/02/2013 - 10:35.
Ik dacht dat ze uitgestorven waren, de Nederlanders die meewarig en tegelijk arrogant uit de hoogte doen over het Nederlands van de Vlamingen. Maar kijk, ze bestaan nog. Wat leuk om te observeren, men zou ze voor de toekomst op sterk water moeten bewaren. Dit anachronistisch specimen verheft het A.N. uit het noorden bovendien als absolute norm, ook waar het gaat om het ergerlijke verfransen en verengelsen van Nederlandse woorden in de uitspraak (en in de woordkeuze). Hallo, wié spreekt hier (rijmt op 'dossier') behoorlijk Nederlands ...?
Juiste naam voor onze taal
Ingediend door De Keukeleire Noel op ma, 14/01/2013 - 14:27.
De taal van Nederland en Vlaanderen is altijd Diets geweest.
Dat het woord op "Duits" lijkt, is geen toeval ; de taal lijkt er ook op.
Nieuwe woorden voor de naam zijn niet nodig en verwarrend : een zwitser die frans spreekt noemen we toch ook geen zwans ? Toch ??
Nederlands Anne Provoost
Ingediend door wim van rooy op ma, 14/01/2013 - 10:04.
De meeste reacties op Provoosts artikel beperken zich tot het taalkundige of historische aspect. Alles welbeschouwd zie ik in haar stukje een typisch kenmerk van deze tijd: de narcistische instelling (zie Christopher Lasch) die tot een meninkje, een opinietje leidt. Een kind uit deze postmoderne tijd dat zich verveelt en een oplossing aanreikt voor een probleem dat niet bestaat, tenzij in haar hoofd en erg particulier in de relatie met haar uitgever. Meer is het niet.
Gevaarlijk voorstel
Ingediend door Jan Uyttendaele op do, 10/01/2013 - 11:07.
Ik vind dit een dwaas en zelfs een gevaarlijk voorstel. Het Nederlands is nu de moedertaal van zo'n 23 miljoen mensen. Ongeveer 16 miljoen van hen wonen in Nederland, 6 miljoen in België en 400.000 in Suriname. Daarmee is het Nederlands een van de 40 meest gesproken talen in de wereld. Als je bedenkt dat er wereldwijd meer dan 6.000 talen gesproken worden, dan scoort het Nederlands behoorlijk hoog. Daarom is het Nederlands een wereldtaal. De uitvoering van het voorstel van Anne Provoost zou daar meteen een eind aan maken. Ook de Nederlandse literatuur scoort hoog op internationaal vlak. Wil Anne Provoost daar dan geen deel meer van uitmaken?
Bovendien ben ik er zeker van dat geen enkele Waalse schrijver het 'misleidend en discriminerend' vindt dat zijn taal het Frans wordt genoemd. Of is dit voorstel als grap bedoeld? Indien niet, dan vraag ik me serieus af waar we mee bezig zijn.
Gezocht: andere naam voor het Nederlands
Ingediend door Leo E.J. Callens op do, 10/01/2013 - 08:05.
Ik hoop dat ik me vergis, maar ik meen hier iets waar te nemen van het vijandbeeld van Nederlanders dat in België al van bij zijn ontstaan opgedrongen en nog steeds angstvallig gekultiveerd wordt, terwijl Vlamingen in wezen niets anders zijn dan ontvoerde Nederlanders. Ik heb geen last van het Stockholm-syndroom en ik ben er als Vlaming en Antwerpenaar dan ook trots op het Nederlands als moedertaal te hebben.
Andere naam voor Nederlands
Ingediend door laur j.m. crouzen op wo, 09/01/2013 - 17:57.
Naam
Ik begrijp het wel: als je een naam hebt, kun je genoemd worden. En als jij of je taal zo genoemd wordt, dan ben je iemand of iets.
Mijn taal is Maastrichts: mien taol is Mestreechs. Daarin ben ik helemaal thuis, al merk ik dat mijn taal oud wordt in die zin dat de opgroeiende jeugd, grootgebracht met Maastrichts anders begint te klinken. Niemand kent de grappige scheldwoorden, verwensingen, dooddoeners en vreugdekreten van mijn kleine oma meer. ik kan er mensen uren over doorzagen en doe dat bij contacten geregeld met veel plezier. Taal zegt iets over je familie in eerste instantie, dan over je plaats van herkomst, je opleiding en nog veel meer eigenschappen. Ik ben ervan overtuigd dat ieder mens, als je goed luistert, een iets andere taal spreekt. Dat is toch prachtig! Niemand hoeft zich daarvoor te schamen. Neem nou toch eens de kook- en keukentaal van Jeroen, de kok van Dagelijkse Kost. Bijna elke dag hang ik aan zijn lippen, vooral om de buigingen, waarmee hij verkleinwoorden maakt.
Een taal een naam willen geven betekent voor mij mensen dwingen volgens bepaalde patronen en in een afgeperkt idioom te spreken. Omdat er anders iets onduidelijk zou kunnen zijn of worden. Nu zijn woorden van nature nooit duidelijk, zoals een van mijn vele opleiders placht te zeggen keer op keer. Taal is maar een hulpmiddel bij de uitdrukking op een gezicht, een gebaar, volume, soms melodie. Alles wat duidelijk is, is dood, leeft niet meer, want er hoeven geen vragen gesteld te worden, er is geen contact meer nodig. Ik haat duidelijkheid, omdat die totaal niet spannend is. Luister eens naar Chinese jongelui uit alle windstreken van dat enorme land. Hoe ze over hun karakters praten en wat de ander bedoelt, zelfs als ze allemaal Hoog-Chinees of Mandarijn denken te spreken.
Laten we daarom ophouden met praten over de naam van talen en iedereen gewoon vragen waar hij of zij vandaan komt. De fameuze pothen-vraag uit het Homerische Grieks. En om af te sluiten met de moeder aller dooddoeners op naamgevingsgebied: "What's in a name? That, which we call a rose by any other name would smell as sweet enz. enz.
Lerang (niemand weet, dat ik Repelsteeltje heet!)
Alternatief
Ingediend door Yoeri op wo, 09/01/2013 - 15:33.
Er is een alternatieve oplossing maar die is politiek of liever gezegd staatkundig in plaats van taalkundig: de natie weer gelijk maken aan het taalgebied...
Anne Provoost
Ingediend door Philippe-Henri Delanne op wo, 09/01/2013 - 14:23.
Waarom, vraagt Anne Provoost, is ‘Nederlands’ te verwarrend? Waarom voldoet de benaming van mijn moedertaal niet meer? Waarom is deze benaming ‘misleidend en discriminerend’?
Driemaal waarom.
Het antwoord ligt voor mij als Fransman voor de hand : Anne Provoost is Belg en ligt met haar Belgische identiteit overhoop omdat zij totaal verkeerd een verband legt tussen taal en natie.
In wezen is het probleem hier dat ze zich ‘Belg’ voelt en dat ze meent dat haar, door de benaming van haar moedertaal, een andere nationaliteit dan de Belgische toegewezen krijgt. Dat is haar goed recht maar dat wil nog niet zeggen dat deze benaming ‘misleidend en discriminerend’ zou zijn.
Ongelukkig genoeg is België officieel verdeeld in drie taal- en cultuurgebieden. Franstaligen zijn Belgen, géén Fransen. Nederlandstaligen zijn Belgen, géén Nederlanders. Duitstaligen zijn Belgen, géén Duitsers. Waar is de misleiding? Waar is de discriminatie?
Wij Franstalige Fransen in Frankrijk discrimineren niet tussen het Frans in Frankrijk, Zwitserland, België, Canada enz.
Als de Belgen hun Nederlandse moedertaal anders willen noemen, hoe moet het dan met de Nederlanders die ook talloze dialecten hebben: Hollands, Zeeuws, Brabants, enz.?
Als Anne Provoost in het buitenland tegen haar zin voorgesteld wordt als een ‘Nederlandse’ schrijfster, dan ligt dat niet aan de benaming van haar moedertaal maar aan de afspraken die zij met haar uitgevers over haar nationaliteit gemaakt heeft. Zij is een Belgische auteur. (Elle est belge, Sie ist Belgierin, she is Belgian, zij is Belg). Zij heeft een Belgisch paspoort maar spreekt en schrijft Nederlands omdat ‘Belgisch’ − evenmin als ‘Zwitsers’ of ‘Canadees’ − als taal niet bestaat. Waar is de verwarring, de misleiding, de discriminatie?
Philippe-Henri Delanne
Frankrijk
Vlaams en Waals
Ingediend door Robert van der Hall op wo, 09/01/2013 - 14:13.
Aardige duscussie (en ik ben van boven de rivieren!). Ik heb niet alles gelezen en/of begrepen, maar als de Oost-Belgen geen Frans spreken en schrijven, maar Waals, dan spreken de West-Belgen geen Nederlands maar Vlaams. Wat is het probleem dan? Als Nederlander, en zelfs als Hollander, heb ik daar geen enkel probleem mee.
Groet!
Robert
PS:hoe worden Waalse schrijvers/sters in de vertalingen aangeduid? vertaald uit het Frans, dus een Franse schrijver/ster? Of hebben de Walen dat probleem niet?
hollandsk / flamsk
Ingediend door Anoniem op wo, 09/01/2013 - 13:31.
Ik heb jaren in Scandinavië gewoond, en daar heerst volledige chaos over wat de begrippen, Nederlands, Hollands en Vlaams nu eigenlijk betekenen. Je hoort bijvoorbeeld: we noemen de taal hollandsk, maar de officiële naam is flamsk. Ook komt vaak voor dat men denkt dat flamsk een geheel eigen taal is, die enigszins verwant is aan hollandsk. Zoals Deens en Zweeds dus. De verwarring wordt nog groter: ‘Neder’ betekent hetzelfde als in onze taal, waardoor men denkt dat Holland een andere naam is voor Nederland, en Nederland een verzamelnaam voor de lage landen, de Benelux dus. ‘Ik kom uit Nederland’ wordt dan beantwoord met de vraag: ‘maar uit welk land dan?’. Ikzelf heb mijn taal consequent nederlandsk genoemd, wat mij de beste naam lijkt. Het geeft in ieder geval aan dat het de taal van de lage landen betreft. Hoe dat nu zit met Holland/Nederland moeten ze dan maar in een andere context leren.
Nederlandsk Nu!
Ingediend door Fedor Steeman op zo, 27/01/2013 - 23:55.
Woont u toevallig in Denemarken? Wij hebben een vereniging die al jaren ijvert voor het gebruik van 'Nederlandene' en 'Nederlandsk' in de media ipv 'Holland' en 'hollandsk' / 'flamsk'. Kom eens een kijkje nemen op onze website! PS: We zitten ook op facebook: Nederlandsk Nu!
Kletskouserij
Ingediend door John op wo, 09/01/2013 - 13:19.
Holland is slechts een deel van Nederland. Nederland is slechts een deel van de Nederlanden van ooit. De Groot-Nederlandse Gedachte (en ja, daar hoort zelfs Frans-Vlaanderen bij) is niet zozeer door een grens afgebakend, maar heeft wel één kenmerk: de taal (met al haar dialectvormen) die er wordt gesproken. Willen wij 'Hollanders' niet gedurig aanmatigend overkomen (het heeft ons immers een splitsing opgeleverd in 1830) en dus niet aandringen op het gebruik van het woord 'Nederlands' dan mag ik verwijzen naar het volkslied van de noorderlingen. 'Ben ik van Duitschen' bloed. Dat wordt zelfs te lande niet begrepen en betekent simpelweg "diets", lees Wikipedia er op na. Het moge een rechts woord lijken, maar het dekt volstrekt de lading.
De taal die U spreekt is daarmee diets en volkenkundig bent U daarmee dus een inwoner van de Nederlanden en de Vlaming weet dan het beste van allemaal waar dat taalkundig en volkenkundig wordt begrensd. Dat maakt echter de Groot-Nederlandse Gedachte niet minder nationaal voor eenieder!
Nederland(s): het probleem ligt elders
Ingediend door Hans Beelen op wo, 09/01/2013 - 09:09.
In het pleidooi van mevr. Provoost komen twee populaire en hardnekkige misverstanden naar voren:
* grammaticaal: 'Nederlands' is geen genitief, maar een bijvoeglijk naamwoord, gevormd met de uitgang -s, maar vroeger gespeld als -sch). Deze s-uitgang heeft dus niets te maken met 'possessie';
* taalhistorisch: het woord 'Nederlands' is al eeuwen lang in omloop ter aanduiding van de taal die in de Lage Landen wordt gesproken. Zo gaf de Gentenaar Jan Utenhove in 1556 een vertaling van het Nieuwe Testament uit 'in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett'. De vluchteling Utenhove had hierbij duidelijk het gehele taalgebied voor ogen.
De kwestie moet dus worden omgedraaid: we moeten een andere naam bedenken voor Nederland, om het misverstand te vermijden dat onze taal alleen in dit gelijknamige land wordt gesproken. ;-)
En een andere naam voor het Frans?
Ingediend door Peter Debrabandere op di, 08/01/2013 - 21:54.
Ik sluit me helemaal aan bij de reactie van Ludo Simons. Waarom zijn Vlamingen toch altijd zo gefrustreerd over die term "Nederlands"? Walen hebben hun "Communauté française" (Franse gemeenschap) en doen daar niet moeilijk over. Ze spreken Frans en doen daar niet moeilijk over. Hun Communauté française is dus niet eens een 'Franstalige gemeenschap', maar een 'Franse gemeenschap'. Waarom moeten Vlamingen toch steeds zo bekrompen doen over de taal die ze spreken? Nederlands is Nederlands, al verwijst die term in de eerste plaats naar Nederland en wordt Nederlands ook in Vlaanderen gesproken. Duits is Duits, al verwijst die term in de eerste plaats naar Duitsland en wordt Duits ook in Oostenrijk, Zwitserland, België, Luxemburg, Liechtenstein ... gesproken. Frans is Frans, al verwijst die term in de eerste plaats naar Frankrijk en wordt Frans ook in Wallonië, Zwitserland, Canada ... gesproken. Italiaans is Italiaans, al verwijst die term in de eerste plaats naar Italië en wordt Italiaans ook in Zwitserland gesproken.
Klopt. Oostenrijkse en
Ingediend door Aart op zo, 27/01/2013 - 23:52.
Klopt. Oostenrijkse en Zwitserse schrijvers moeten ook aanhikken tegen het label "vertaald uit het Duits" en zij zullen dus ook herhaaldelijk voor Duitsers gehouden worden. Mevr. Provoost kaart eerder een kwestie van identiteit aan.
Peperklips
Ingediend door Peperklips op di, 08/01/2013 - 21:21.
Ongetwijfeld verwacht u van mij dat ik de naam " Peperklips" als suggestie indien, maar u vergist zich. Hoewel ik nog steeds met trots en overtuiging het Peperklips-schrift als ideaal voor de Nederlandse taal zie (het loont de moeite eens door de betreffende website te bladeren, als u geen bezwaar heeft tegen een wat primitieve site), zit tegenwoordig de crux vooral in de vergevorderde digitalisering. We zitten, hoe charmant en vindingrijk vele suggesties ook zijn, in ieder geval vast aan de afkorting "NL", anders krijgen we dit met geen mogelijkheid succesvol de wereld in.
"NatLands"? Lelijk, die "tl" is het midden. "NieuwLands" dan? Innovatief, vooruitstrevend, maar onze culturele erfenis dan? En onspelbaar bovendien, voor niet-NL-taligen.
Ik heb in een pittige discussie die ik ooit (in het kader van de verengelsing) voerde een keer het woord "NutteLoos" horen vallen. Zonder meer verwerpelijk, maar wel stof tot nadenken.
Nee, dan ga ik liever voor "NogLang". Nog Lang niet verdrongen door welke andere taal dan ook, met een Nog Lange toekomst voor de boeg. Wil je het aan een Engels- of Fransspreker uitleggen, dan komt ook dat Lang(-uage) of Lang(-ue) wel ergens van pas.
Wij spreken NogLang, en zijn dus nog lang niet uitgesproken.
En we noemen het
Ingediend door Wannes op di, 08/01/2013 - 19:30.
En we noemen het 'Belgisch'! Maar alleen als de Walen ook meedoen!
Dwaas en gevaarlijk voorstel
Ingediend door Jan Uyttendaele op di, 08/01/2013 - 19:15.
Ik vind dit voorstel dwaas en zelfs gevaarlijk. Het Nederlands is nu de moedertaal van zo'n 23 miljoen mensen. Ongeveer 16 miljoen van hen wonen in Nederland, 6 miljoen in België en 400.000 in Suriname. Daarmee is het Nederlands een van de 40 meest gesproken talen in de wereld. Als je bedenkt dat er wereldwijd meer dan 6000 talen gesproken worden, dan scoort het Nederlands behoorlijk hoog. Daarom is het Nederlands een wereldtaal. Het voorstel van Anne Provoost zou daar een eind aan maken. Ook de Nederlandse literatuur en cultuur scoort hoog op internationaal vlak. Wil Anne Provoost daar dan geen deel meer van uitmaken?
Ik sluit me ook helemaal aan bij de mening van Ludo Simons. Bovendien ben ik er zeker van dat geen enkele Waalse schrijver het 'misleidend en discriminerend' vindt dat zijn taal het Frans wordt genoemd. Waar zijn we toch mee bezig?
Nederlands
Ingediend door Wim op ma, 14/01/2013 - 16:01.
Ik vind de term Nederlands helemaal geen probleem. Als het moet kan in de context misschien de taalvariant genoemd worden (Vlaams, Nederlands uit Nederland), maar ik vind dit onderscheid als we het over het "Standaardnederlands" hebben vaak overdreven.
Dus als he over de schrijftaal gaat gewoon "Nederlands" voor de duidelijkheid "Standaardnederlands".
Ik woon in Spanje en vreemd genoeg wordt hier de term "holandés" wel meer gebruikt.
Ja, probeer dat maar eens uit te leggen aan een Spanjaard...
Andere naam voor Nederlands
Ingediend door Ludo Simons op di, 08/01/2013 - 16:05.
Ach, dat 'probleem' valt nog wel mee: een naam die (slechts) op de moedertaalsprekers in twee landen slaat. Wat moeten we aan met het Duits, het Engels, het Frans, het Spaans, het Portugees...: dat zijn pas problematische benamingen voor de Oostenrijkers, de Zwitsers, de Canadezen, de Noord-Amerikanen, de Zuid-Amerikanen, de Brazilianen - en ga zo maar door! Zullen we het aantal benamingen van talen met een voor 99 procent gelijke woordenschat en grammatica vertienvoudigen, alleen omdat de sprekers ervan niet in het 'moederland' wonen? Succes ermee!
Ludo uit Antwerpen
Hollandse / Vlaamse taal
Ingediend door Theo op di, 08/01/2013 - 15:19.
Ik sluit me aan bij 'de reactie van een (voormalig) Nederbelg'.
Verder nog dit. Er zijn talen die voor het Nederlands geen andere naam hebben dan (een afgeleide van) 'Hollands'. Het Hongaars bijvoorbeeld. Een jaar of twintig geleden hoorde ik dat er een Belgisch document waarin Nederlands wordt genoemd in het Hongaars was vertaald. De Vlamingen hadden erop gestaan dat onze taal als 'Vlaams' werd aangeduid. 'Hollandul' ging ze te ver, ook is dat voor Hongaren een pot nat.
Ook het Iers kende aanvankelijk alleen Ollainnis (Hollands[e taal]) en Pléimeannais (Vlaams[e taal]). Maar onlangs heb ik gelukkig Ísiltíris (Nederlands) gelezen, afgeleid van An Ísiltír (Nederland, letterlijk 'het laagland').
Voor talen die geen equivalent voor 'Nederlands' hebben (anders dan 'Hollands' en/of 'Vlaams') zou er een gemaakt kunnen worden. De Ierstalige Ieren hebben dat elegant opgelost. De Taalunie kan proberen dit ook in andere talen voor elkaar te krijgen. (Niet dat de hele wereld dan kennis neemt van onze taal, maar het is al heel wat als er in meer talen tenmiste een overkoepelende term voor onze taal is, voor het geval een vertaler ernaar zoekt.)
Nederlands
Ingediend door Gaston D'Haese op di, 08/01/2013 - 14:07.
De term 'Nederlands' moet behouden blijven, anders wordt de verwarring nog groter.
Apekool
Ingediend door Nico op di, 08/01/2013 - 13:20.
Al tientallen jaren heerst er een crisis in België: men heeft er de Nederlandse variant van het Nederlands verheven tot norm en alle Belgische eigenschappen van de taal veroordeeld tot plat, dialect of hooguit iets bastaards als 'tussentaal'. Van mij mogen ze hoor, maar de norm die Belgen zichzelf stellen is toch echt Nederlands. Sterker nog: het is Hollands. Pech voor mevrouw Provoost. Ze mag ook in het Frans schrijven, maar de naam van die taal blijft dan toch gewoon 'Frans'.
Een alternatief is dat de Belgen wat minder negatief doen over hun eigen taalgebruik en zich bezighouden met de ontwikkeling van het Belgs.
Er zijn talloze punten waarop het natuurlijk, dagelijks taalgebruik van Belgen anders is dan dat van Hollanders, nog afgezien van de woordenschat. Van het weekend was ik in Vlaanderen en daar hoor je zinnen als "Dat heeft hem gezegd." Als je dat afdoet als fout Nederlands, heb je als land geen taalidentiteit. Het is voor de taalrijkdom de dood in de pot om de officiële taal van een buurland te adopteren en het is apekool om vervolgens te mopperen dat die taal de naam heeft van dat buurland.
PS: Als de Belgen 200 jaar geleden niet de benen hadden genomen, zou niet alleen de taal Nederlands heten...
Ik ben blij met die laatste
Ingediend door T. op di, 08/01/2013 - 00:14.
Ik ben blij met die laatste zin, want ik zou graag willen dat 'the language formerly known as dutch' toch van ons beiden blijft, en niet splitst of verdwijnt. Iets met Sinterklaas misschien? 23 miljoen Sinterklaastaligen.
Leuke reactie, T.
Ingediend door Bigsmile op di, 08/01/2013 - 16:25.
Leuke reactie, T. Sinterklaastaligen, ja, waarom niet? Of Pepernoots
Een goed voorstel. Helaas is
Ingediend door Nederbelg op di, 08/01/2013 - 12:51.
Een goed voorstel. Helaas is het niet te slijten aan zwartepietofobe Surinamers.
Paramariebo heeft nou net besloten dat het feest der feesten niet meer gevierd mag worden.
reactie van een (voormalige) Nederbelg
Ingediend door Nederbelg op zo, 06/01/2013 - 14:41.
Ik ben als Nederlands kind opgegroeid in de Kongo en in Vlaanderen. Ik ben 'tweetalig', ik spreek zowel Standaardnederlands (géén Poldernederlands, dat is m.i. slechts het dialect van de Randstad) en 'Tussentaal' met een Antwerps accent en vocabulaire.
Dat buitenlanders de Nederlandse taal intuïtief identificeren met de taal van (alleen) Nederland komt door een gebrekkige kennis van de taalsituatie die in de hand wordt gewerkt door het decennialange gebruik van Vlaams en Hollands. Hierover later meer.
Een Waal of Canadees of Franstalige Zwitser heeft dat probleem niet, een Ier, Schot of Australiër ook niet, en een Oostenrijker of Duitstalige Zwitser evenmin. Men wéét gewoon dat Duits, Frans en Engels multicentrische talen zijn. Zweedstalige Finnen, Zuid-Tirolers, Duitstalige Polen en Hongaren (die zijn er nog!) hebben wél iets uit te leggen en zijn in die zin vergelijkbaar met Vlamingen. Het pendant hiervan is dat België, ofschoon in meerderheid Nederlandstalig, nog vrij algemeen als een Franstalig land wordt gezien, soms met een minderheid die Flemish (le flamand, Flämisch) spreekt. De logische oplossing van het probleem is om meer bekendheid te geven aan het feit dat ook het Nederlands een multicentrische taal is, met op dit moment drie belangrijke centra: Suriname, Vlaanderen/België en Nederland. Dan zal ook de perceptie verdwijnen dat de 'tweede' taal van België slechts een lokaal gesproken taal of dialect is (zie verder).
Er is een ander misverstand dat ik graag uit de wereld zou helpen. Er is een zeker Vlaams taalparticularisme dat gevoed wordt door een uit het verleden stammende rancune over een vermeend superioriteitsgevoel van Nederlanders. De realiteit is dat er in Nederland een vrij algemene waardering en zelfs bewondering bestaat voor wat Vlaanderen in economisch en cultureel opzicht presteert. Ook realiseert men zich in toenemende mate het multicentrische karakter van de gemeenschappelijke taal. De opvatting dat er twee of meer varianten van het Standaardnederlands bestaan is breed geaccepteerd. Een superioriteitsgevoel is echt iets uit het verleden. Het is mij niet duidelijk waarom 'Nederlands' voor Vlamingen een discriminerend karakter zou hebben.
Ik vind het, gelet op het bovenstaande, onwenselijk dat er, vooral in internationaal verband, onderscheid wordt gemaakt tussen onze beide taalvarianten. Ik heb als 'Nederbelg' daarvoor nog een andere reden. De term 'flamand' is door franstalige Belgen in het verleden, en zelfs ook nu nog, bewust gebruikt om te suggereren dat Vlamingen slechts een obscuur dialect praten. Vergelijk het maar met de Fransen die het Duits in de Elzas steevast l'alsacien of zelfs le patois noemen. Mijns inziens doen Vlamingen die daarin meegaan zichzelf te kort. Ik vind dat een Vlaming met zelfrespect zou moeten bevorderen dat ook in het buitenland met vanzelfsprekendheid wordt aangenomen dat quelqu'un qui parle le néerlandais, jemand der Niederländisch spricht, uit Nederlands, België of Suriname kan komen. Ikzelf vermijd om die reden consequent de termen hollandais, Holländisch en hollandês. Dat geeft me dan soms de gelegenheid om misvattingen over de taalsituatie in België recht te zetten.
Een nieuwe naam voor het Nederlands is niet nodig. Het probleem van mevrouw Provoost kan beter opgelost worden door voorlichting door de Taalunie, de Vlaamse en Nederlandse overheid en onze culturele instellingen. Dat zal bovendien efficiënter zijn. Bij een nieuwe naam zou men ook een equivalent moeten verzinnen in het Engels, Frans, Duits en x aantal andere talen. Ik acht de kans gering dat die termen ingang zouden vinden.
reageer op reactie
Ingediend door Een NederSpanjaard? op wo, 09/01/2013 - 14:56.
En wat te denken van het Spaans? Wordt gesproken in, eh, ja, niemand weet eigenlijk precies hoeveel, landen in centraal en zuid Amerika, in Afrika, en op nog veel meer plaatsen op deze wereld. En elk plekje zijn gebrekje, elk eilandje, land, landje heeft zo zijn of haar eigen accent of dialect. Zelfs in Madrid wordt geen zuiver Calalaans gesproken. En toch maken de Spanjaarden zich er niet druk om, die hebben wel iets anders aan hun hoofd!
Ook op de Caraibische Eilanden spreekt men diverse mengvormen, wat dacht u van Quisqueya? De lokale naam voor Hispaniola, o pardon, het eiland waarop zich Haiti en de Dominicaanse Republiek bevinden.
De Dominicanen spreken een vorm van Spaans, de Haitiaanen een vorm van Frans. Die twee volken hebben vaak ruzie, over van alles en nog wat, (nu weer over een paar duizend Haitiaanen die de DR niet binnen mogen). Maar niet over de taal! De haitiaanen spreken Creools en leren heel snel Spaans, met behoudt van een lieflijk accent, de Dominicanen spreken allen Spaans, en heel slecht Engels! Ruzie? jazeker, maar de talen laten ze voor wat het is.
Alleen Nederlanders maken zich druk over de naam van een taal, oh en Belgen ook een beetje!
Andere naam voor 'Nederlands'? 'k Zou begot niet weten waarom.
Ingediend door Noenkel Zjaf op wo, 09/01/2013 - 16:32.
Het door mevr. Provoost opgeworpen 'probleem' is een 'probleem dat zich niet stelt' zoals een voormalig Belgisch premier in zijn typisch tussentaaltje placht te oreren.
Al meer dan dertig jaar geleden heeft de Vlaamse Gemeenschap (ze mocht toen, en nu nog niet, 'Nederlandse Gemeenschap' heten) bij wet beslist dat de officiële taal op het Nederlandstalige grondgebied van België het Nederlands is. Niemand heeft daar ooit een probleem van gemaakt. Het enige probleem is dat de Nederlandstalige 'Belgen', die al honderden jaren voor de erkenning van hun taal in hun zogezegd eigen land moeten vechten, sindsdien weinig moeite hebben gedaan om hun officiële en natuurlijke standaardtaal correct aan te leren en te gebruiken.
Waarom zou 'Nederlands' voor een Nederlandstalige 'Belg' discriminerend zijn? We zijn al eeuwenlang bewoners van de Zuidelijke Nederlanden en hebben mee de basis van die taal gelegd, onder meer door onze bijbelvertalingen. Discriminerend is dat de Franstalige 'Belgen' zich op cultureel vlak 'Franse Gemeenschap' mogen noemen, maar de Nederlandstalige Belgen zich niet tot de 'Nederlandse Gemeenschap' mogen bekennen. Dat vonden en vinden de Franstalige separatisten (en hun Nederlandstalige collaborateurs) die zich in 1830 'stoemelings' van de Nederlanden hebben afgescheurd politiek natuurlijk veel te gevaarlijk.
Tot slot nog dit: 'Vlaams' is geen taal (maar een samenraapsel van dialecten die in de huidige provincies Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen worden gesproken). Vlaams-Brabanders en Antwerpenaars spreken het Brabants dialect, Limburgers doen en zeggen het in het Limburgs. Waals is wel een taal, maar de meerderheid van de Walen heeft zich voetstoots laten verfransen door de 'Belgische' elite, wier oorspronkelijke doel overigens was de hele Zuidelijke Nederlanden opnieuw bij Frankrijk in te lijven. In feite zijn de Walen dus meer verfranst dan de Vlamingen, zoals Wallonië-kenner Guido Fonteyn in een van zijn boeken opmerkt.
In de tijd van het
Ingediend door Sven Huynink op vr, 04/01/2013 - 15:40.
In de tijd van het Bourgondische Rijk werden de Lage Landen ook wel aangeduid als "de landen van herwaarts over". Vind ik mooi. Waarom noemen we Nederlands niet voortaan Herwaarts?
Betekent 'hierheen' (hierwaarts).
Vlaams heeft dus een te
Ingediend door Pieter op vr, 04/01/2013 - 15:20.
Vlaams heeft dus een te negatieve lading, begrijp ik als Nederlander? Jammer, want ik vind uw volk zeer vriendelijk en uw taal zeer schoon ;-)
Maargoed, andere term voor de taal der Vlamingen:
- Nederbelgs
- Vlaanders
- Nedervlaams
- Vlaanderlands
Succes!
Guitige groet
Pieter
Lees de inleiding op 'De
Ingediend door Miet op vr, 04/01/2013 - 12:47.
Lees de inleiding op 'De geschiedenis van het Vlaams' van R. Willemyns maar eens. Die legde exact dit probleem tien jaar geleden al bloot .
wij hebben een koningin :-)
Ingediend door Anoniem op vr, 04/01/2013 - 12:16.
wij hebben een koningin :-)