Taal is een glijmiddel

In de huidige multiculturele samenleving staan wij zeer kritisch tegenover onze medemens van buitenaf. Wanneer iemand moeite doet om zich op het niveau van onze taal te stellen, voelen we ons verwant. Dit lijkt een maatstaf voor wederzijds respect. Zo blijkt ook tijdens het debat in de Bourlaschouwburg met Ahmed Aboutaleb. De Rotterdamse burgemeester ruilde pas in zijn tienerjaren Marokko in voor Nederland en spreekt reeds vloeiend Nederlands.

“Omdat onze allochtonen er nog niet klaar voor zijn”. Bewijst Patrick Janssens, burgemeester van het multiculturele Antwerpen, hier wat xenofobisch te staan tegenover allochtonen in het politieke leven? Naar mijn mening maakt het niet uit of een politicus Nederlands, Frans, Engels, Arabisch, Marokkaans of gelijk welke taal praat, als hij maar een goede politicus is en kennis heeft van het land.

Aboutaleb bewijst dat het perfect mogelijk is om je in een land te integreren en zelfs deel uit te maken van het bestuur van dat land. Uiteraard zal zijn kennis van de taal hierbij geholpen hebben, maar voor mij is dat geen criterium om een behoorlijk politicus te zijn.
In de middeleeuwen sprak men van ‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt’. Misschien moeten we toch even terugblikken op deze periode?

‘Wiens taal men spreekt, diens oor men heeft.’ ‘We zijn gecharmeerd als iemand zich de moeite getroost zich onze taal eigen te maken. Omgekeerd ervaren we het als onwil en afwijzing wanneer iemand na jaren verblijf geen woord in de landstaal spreekt.’ Toen ik dit las, dacht ik daar zit een grote brok waarheid in.

Tegenwoordig zijn we heel kritisch tegenover allochtonen. We willen dat men zich zo snel mogelijk aanpast aan ons land, onze cultuur, onze gewoontes en uiteraard en vaak in de eerste plaats aan onze taal. Waarom eigenlijk? Voelen we ons anders bedreigd door “de vreemde man in de straat die we niet verstaan”? Ik denk dat taal onontbeerlijk de sleutel is tot aanvaarding.

Ten eerste, van de Vlamingen wordt altijd gezegd dat zij zich, bij een bezoek aan een ander land, met een andere taal, heel snel zullen aanpassen en zullen proberen de taal te gebruiken. (Engels, Frans, Duits, Spaans, …) We doen ons best om ons uit te drukken. En dat is iets waar we alleen maar trots op kunnen zijn! Toch heeft Iedereen wel al ondervonden dat wanneer je in een discussie verwikkeld bent en je beheerst de taal onvoldoende, dan geraak je er niet. Je kunt je boodschap niet overbrengen en je mening gaat verloren. Jammer.

Ten tweede, denk ook maar eens aan een gesprek onder Vlamingen in Standaardtaal. Hoe snel verbeteren we de andere niet wanneer die een fout maakt? We zijn getraind in het detecteren van tussentaal, taalzuiverheidsfouten en dergelijke. Ik ben een toekomstige leerkracht en ik wordt gedrild in het signaleren van tussentaal in een formeel gesprek.

Daarom deel ik de mening van Chris Van Camp: taal is een glijmiddel. Het helpt je op weg om aanvaard te worden in de maatschappij én het kan deuren openen als je politieke, economische, … ambities hebt.

Tijd dus om er meer aandacht aan te schenken in het aanleren van vreemde talen in het onderwijs!

Taal is een middel om te communiceren, om zich uit te drukken. Het beheersen ervan is een pluspunt om zowel in je eigen land als in het buitenland je mannetje te staan. Zowel de kennis van de landstaal als het beheersen van vreemde talen zorgt ervoor dat je gemakkelijk geïntegreerd geraakt in de maatschappij waarin je vertoeft. Net omwille van deze reden besteedt het onderwijs in België heel wat aandacht aan taalvaardigheid. Helaas slagen we er niet in om iedereen hiervoor warm te maken. Communicatie blijft vaak stroef verlopen omwille van taalarmoede of het niet beheersen van de landstaal. Vooral allochtonen hebben vaak geen of een gebrekkige kennis van de landstaal. Dit kan leiden tot vervelende en gênante situaties. Het lijkt mij onaanvaardbaar dat een allochtoon geen moeite doet om de taal te leren van het land waarin hij verblijft. Ik vraag mij af hoe een allochtoon een waardige plaats kan veroveren in de maatschappij als hij de landstaal niet begrijpt of spreekt? Hoe kan deze persoon zich uitdrukken en laten zien wie hij is?

Persoonlijk vind ik dat inburgering meer inhoudt dan enkel het spreken van de landstaal. Ook respect hebben voor de cultuur, de gewoontes, de politieke situatie, … van het land waarin je wil integreren maken daar deel van uit. Echter betekent dit volgens mij niet dat de allochtoon zijn identiteit moet verliezen. Maar om zich te manifesteren in een nieuwe maatschappij is het belangrijk de landstaal te spreken.

Dit vergt een grote inspanning en veel tijd. Die tijd moeten we allochtonen gunnen. Het spreekt voor zich, indien de aanpassing vlot verloopt, de persoon in kwestie snel opgenomen wordt in de maatschappij. Hij/zij toont namelijk bereidwilligheid tot het accepteren van elementen die onze eigenheid weerspiegelen.

Allochtonen die zich politiek, cultureel of maatschappelijk engageren in het land van integratie hebben zich meestal vlot aangepast, maar hoeven daarom hun oorspronkelijke afkomst niet te verloochenen. Onbewust creëren we een soort sympathie voor deze mensen. We vinden het fijn dat er, ondanks bepaalde vooroordelen, ook allochtonen zijn die hun steentje willen bijdragen aan hun nieuwe thuisland.

We kunnen ons echter de vraag stellen of we die sympathie nog zullen voelen indien de allochtoon onze taal zou gebruiken voor het uitdragen van boodschappen in hun eigen belang? Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan het islamitisch geloof. Dit stemt tot nadenken.

Hello,
"We zijn gecharmeerd als iemand zich de moeite getroost onze taal eigen te maken."
Heb ik het mis voor door te denken dat in die zin een fout staat ?
Ik zou schrijven :
"We zijn gecharmeerd als iemand zich de moeite getroost ZICH onze taal eigen te maken".
Met vriendelijke groeten,
Roger, gepensioneerde

"We zijn gecharmeerd als iemand zich de moeite getroost onze taal eigen te maken. Omgekeerd ervaren we het als onwil en afwijzing wanneer iemand na jaren verblijf geen woord in de landstaal spreekt. ", schrijft Chris van Camp. Ik weet niet hoe het in België is, maar in Nederland gaat dat verhaal allerminst op. Nederlanders etaleren graag en gretig hun grote spreekvaardigheid in het Engels. Het is als westerse allochtoon verrekt lastig in Nederland Nederlands te leren. Mijn Amerikaanse buurman leeft al meer dan 20 jaar in Nederland, maar zijn Nederlands is slechter dan van een vierjarig Marokkaanse jochie van vier hier in Amsterdam. Veel van mijn buurtgenoten praten Engels met hem. Mijn buurman had een keer ruzie met een vuilnisman. Toen die merkte dat mijn buurman een sterk Amerikaans accent had, ging hij, die domme vuilnisman, over in zijn versie van het Engels. Ooit hekelde een hoogleraar Nederlands van een Schotse universiteit die rare mentaliteit van Nederlanders. Hij ging regelmatig naar Nederland om zijn Nederlands op peil te houden. Echt, je kon niet horen, het was een radiogesprek, dat de man geen Nederlander was. Hij moest alleen niet vertellen dat ie uit Schotland kwam. Dan stapten zijn Nederlandse gesprekspartners onmiddellijk over op het Engels. Hij zei dan meestal ook maar, als daar naar gevraagd werd, dat hij uit Finland kwam. Tot dat ook op een dag ook fout ging... Gecharmeerd dat buitenlanders onze taal leren? Liever niet.