“Nee, ik hoef geen hekje-etiket!”

Column
Frank Van Pamelen

Zeggen we vanaf morgen Gezichtboek en hekje-etiket? Of houden we het bij Facebook en hashtag? De Fransen willen hashtag alvast verfransen. Pure onzin, vindt Frank Van Pamelen. De digitale wereld moet volgens hem geen taalgrenzen. En wat vindt u?

Non. Zegt de Franse overheid. Het is mot-dièse. Weg met de hashtag. Weg met het Engelstalige hekje op Twitter. Twitter zelf mag dan weer wel. Ook Engels, maar kennelijk ingeburgerd. Net als Facebook. Want al blijft hier en daar een enkele Galliër moedig weerstand bieden tegen de anglicaanse overheersing met de eigenheimse variant Tête de Livre, ook bij dit réseau social zitten zelfs de meest francofiele internautes lekker te liken, te sharen en te spammen. Net als de rest van de wereld.

Uiteindelijk is er geen overheid of opperhoofd die dat überhaupt kan voorkomen. We laten ons door onze leiders niet meer leiden. Follow the leader is passé. Leader is Engels voor leider, leider is Duits voor jammer maar helaas. In het Frans dommage. Met de nadruk op dom, wat mij betreft.

Want wat moet de digitale wereld met grenzen? De gewone wereld lijkt me al Babylonisch genoeg. Frans Duijts zingt Nederlands. Ik bedoel maar. En de digitale wereld is al helemáál een jeu sans frontières. Een spel dat gebaat is bij universele spelregels. Follow the rules and play the game.

Niet dat alles dan dus maar Engels moet worden. Maar als een woord eenmaal planeetbreed naar tevredenheid wordt gebruikt, waarom zou je dat woord dan als een wrak laten kapseizen? Engelsen deden daar zelf ook nooit zo moeilijk over. Wreck en capsize hebben ze bijvoorbeeld zonder morren uit het Nederlands overgenomen. Net als waffle en cookie, landscape en iceberg, aardvark en Santa Claus. Zelfs Franse termen zijn zonder kermen geaccepteerd door de meest ondernemende Britten. Sterker nog: een ondernemer héét daar entrepreneur. Een undertaker is op zich ook wel een ondernemer, maar in een vrij beperkte bedrijfstak.

Fransen waren vroeger ook niet te beroerd om af en toe een woord te lenen. Brandevin en dronquart komen gewoon uit het Nederlands. Mannequin (manneke) en boulevard (bolwerk) ook. Knip, plak, eigen tongval eroverheen, klaar.

Waarom nu dan die hakken in het zand? Waarom nu dan mot-dièse in plaats van hashtag? Waarom wordt het niet hashtague? En computair? En printair? De gewone mensen willen wel. Het Franse Facebook kleurde rood van gêne. Twitter explodeerde bijna van collectieve verontwaardiging na de mot-dièse-oekaze. Het volk komt in opstand. De eerste hekjes zijn al van de dam. De stroom is niet te stoppen. Ook in Frankrijk gaan de grenzen open. De president heet al Hollande. Een doorbraak kan niet lang meer uitblijven. Volg Twitter. #Non.

Frank Van Pamelen is schrijver, dichter en cabaretier – www.frankvanpamelen.nl

Reacties

Hekje etiket

Ik ben een fervente tegenstand(st)er van het 'verengelsen' van een maatschappij waar de taal niet het Engels is. Ik ben dus ook tegen het doceren in het Engels in België/Vlaanderen.
Ik weet dat het Engels de lingua franca is geworden in de wereld van vandaag, maar om mensen/jonge mensen te leren degelijk praten/ en dus ook intelligent te denken doe je dat het best in een keurige 'inlandse'/autochtone taal, waarbij er best opnieuw enige (zelfs heel wat) taaldiscipline bij te pas komt.

In de Verenigde naties, in het Europese parlement ... enz. doet men beroep op tolken opdat alle deelnemers zouden kunnen deelnemen aan de vergaderingen.
In de industrie moet men op een bepaald niveau zich vaak beperken tot het spreken van een taal die de meesten onder de deelnemers als tweede taal/derde taal hanteren.

Maar om nu woorden uit die talen stelselmatig te importeren dat is m.i. meer dan één stap te ver.
Onze Franse vrienden hebben het trouwens niet over een pc maar een ordinateur. En dus heb ik het sindsdien over mijn 'ordinator', dat is namelijk geen Frans voor me, maar wel Latijn.

Toen de wagen met motor werd uitgevonden, heette men die automobiel (Grieks/Latijn), kan men die draad niet opnieuw opnemen.

Kan men ook publieke sprekers (journalisten op radio en tv) niet vragen/verplichten om in plaats van bvb. 'assist', pas of voorzet te gebruiken, in plaats van 'assistant secretary' hulpsecretaris ... enz...

Wanneer (vooral) jongeren snel hun vuisten (of een ander wapen) gebruiken bij een discussie, dan is dat naast vele andere redenen ook omwille van het feit dat ze hun taal (en dus hun denken/hun vermogen om op een beschaafde manier te argumenteren) niet meer behoorlijk kennen.

Hoog tijd om er iets aan te doen. Wat, dat laten we best aan onze beleidsmensen over, en help, waarom maakt dat me juist bang !

Rustig mensen! oekaze,

Rustig mensen! oekaze, leiders, grenzen, wat al grote woorden. Mogen ook de taalinstanties wel eens hun bezwaren uiten? Ja? En die bezwaren komen niet uit ivoren torens maar van mensen die de anglo-irritatie van u en mij oppikken; neen niet van u blijkbaar, maar wel van mij en van nog heel wat gewone stervelingen uit mijn dagelijkse omgeving die het Nederlands en in casu het Frans een warm hart toedragen.

U bent duidelijk een Belg die

U bent duidelijk een Belg die de driekleur op 21 juli uithangt en "Vive le roi!" roept.
Ook ik erger me blauw aan het belabberde Engels dat Vlamingen (en Nederlanders) gebruiken: "jack" voor jacket, "sweater" voor sweatshirt, "junk" voor junkie, maar "punker" voor punk, "dressing" (i.p.v. mayonaise?) voor dresser, etc. Het leukste woord vind ik nog "sackjacking". Gecoind n.a.v. hijacking, home- en carjacking, betekent het het roven van een handtas van een dame. Waarom dan "sack" en niet "bag"? Omdat Belgen zoals u eerst in het Frans denken en die woorden of constructies dan in het Nederlands omzetten. Voor een Belg is een tas een "zak", omdat men in het Frans voor een tas "un sac" zegt. Diezelfde Belg zegt ook "de dag van vandaag" (le jour d'aujourd'hui), "zich verwachten aan" ('s attendre à), "akkoord zijn" (être d'accord).
Laten we dus maar vlug al die Engelse woorden door mooie, zuivere Nederlandse vervangen. "De Dans der Vampieren" (een Vlaamse musical; in goed Nederlands "het bal van de vampiers", in het Engels "Dance of the Vampires"). "De Nacht van de Vlaamse Sterren" (van 20.30 uur tot 22.10 uur. Nacht? Ja, natuurlijk, zoals "Night of the Oscars").
Ik zei al dat ik een overdaad aan (recente) Engelse leenwoorden in het Nederlands verkeerd vind. Maar wat me nog veel erger stoort is dat Belgen het Frans zo'n "warm hart toedragen" dat ze het zelfs in het Nederlands praten.

Beste meneer Moret, dank voor

Beste meneer Moret, dank voor uw reactie. U hoeft zich echter niet zo op te winden, hoor. Ik ben niet de Belg die u zich voorstelt. Ik roep evenmin 'Eendracht maakt macht' op 21 juli als u 'Je maintiendrai' roept op 30 april. Kijk, ik kom beroepsmatig en anderszins nogal dikwijls op het ICT-terrein in verschillende talen. Om het nu even bij het Frans te houden, de francofone wereld van Quebec tot Papoea-Nieuw-Guinea heeft zo zijn eigen ICT-terminologie: ordinateur, logiciel, télécharger, lien enzovoort. Franssprekenden zoeken niet krampachtig naar een overeenkomstige Franse term voor Engelse ICT-termen, ze hebben er zelf wel genoeg in voorraad, en de Angelsaksische wetenschap is niet de alles overheersende ICT-speler op wereldvlak. Dat de Académie nu voorstelt om, voor de 'hashtag', stelselmatig de term 'mot-dièse' te gebruiken, heeft niets ongewoons, laat staan provocerends. Het is bovendien een mooie (muzikale) vondst, ook al zijn het hekje en de dièse grafisch niet helemaal gelijk. Ik snap dus niet waarover meneer Van Pamelen zo dik deed, of in muzikale termen: een dièse op zijn notenbalk zette. Vriendelijke groeten, helemaal in het Nederlands gedacht.

Belg

Ter informatie: op www.frankvanpamelen.nl kunt u nagaan hoeveel Belg en hoeveel Nederlander de auteur van deze column is.

hekje-etiket

Facebook is een naam, en ik heb er niets mee. Maar ik ben dan ook een computer-dreN. De meeste van die Engelse computer- termen hebben voor mij geen enkele betekenis, maar ik denk dat een zinnige vertaling naar het Nederlands voor vele ouderen, waartoe ik behoor, menige term begrijpelijker maakt.

Enter the characters shown in the image. Ik bedoel maar!

hekje-etiketje

Op Arij:
vertalen doe je toch meestal in en niet naar het Nederlands?
Kijk, mijn kleinkinderen worden tweetalig opgevoed, hun moeders komen uit Engelssprekende landen, en die zeiden vaak: "Ik geef dit naar jou" en meer van die naar het Engels ruikende zinnetjes.
Misschien wordt "naar"wel één van de weinige overblijvende voorzetsels.