In de dagelijkse communicatie passen we ons taalgebruik voortdurend aan. Dat vinden we blijkbaar normaal. “Maar zodra we ons bewust over taal uitspreken, gaan we blijkbaar uit van een uniforme taal, die wij allemaal zouden moeten beheersen”, merkt Koen Jaspaert op. "Waarom genieten we niet gewoon van de vele vormen van taal die we op onze weg ontmoeten?"
Moet het Algemeen Beschaafd Nederlands de norm blijven op school? In Vlaanderen laaide de discussie onlangs op tot een steekvlam. Maar wat vinden jongeren zelf van het Standaardnederlands en hun eigen taalgebruik? De Taalunie sprak met honderd 15- tot 24-jarigen uit het Nederlandse taalgebied.
De Vlaamse kwaliteitskrant De Morgen beslist het woord ‘allochtoon’ niet langer te gebruiken. Tot ergernis van columnist Vitalski pakt de krant daar zelf paginagroot mee uit. “Tegelijk publiceert de redactie een foto van een moordenaar alsof het om een superster gaat.” Mogen commerciële media wel publiek het morele voortouw nemen?
Tekst: Vitalski
Erika Van Tielen (29) studeerde communicatiewetenschappen en beweegt zich al tien jaar in het Vlaamse medialandschap. Haar looks en tussendoorwerk als model leidden tot pogingen om haar als mediababe te lanceren. Dat counterde ze met een geslaagd optreden in het quiz-programma De slimste mens. “Maar toen zeiden ze: een babe met brains. Komaan, zeg! Ik ben wel meer dan dat.” Een taalkameleon bijvoorbeeld.
Al elf jaar schrijft Jean Pierre Geelen (48) voor de Volkskrant. Eerst als mediaredacteur, sinds 2009 als tv-recensent. Dagelijks kijkt hij met de typische ironie van zijn krant naar wat er op de buis verschijnt. En sinds een jaar focust hij als columnist ook op taal. “Focust?” knipoogt hij met enige dramadrang, “Dat woord is nou net een van mijn grote ergernissen.”
Al 25 jaar voorspelt Frank Deboosere het weer op de VRT. Zijn liefde voor weerspreuken en feedback via twitter houden zijn weerpraatje jong en fris. “Ik kijk en luister naar wat bij de mensen leeft, maar met sommige woordspelingen schaats ik wel eens uit de bocht, ja.”
Een Nederlander of Vlaming die vloeiend Duits spreekt, is misschien vrij zeldzaam, maar een die Duits verstaat niet. Je leert namelijk sneller een taal ‘luisteren’ dan spreken. Dat verschijnsel heeft nu pas een naam gekregen: luistertaal.
Het wordt tijd dat we afstappen van het idee dat Engels de beste keuze is, als we met een anderstalige praten. Dat is de stelling van de projectgroep Luistertaal van de Universiteit Utrecht. Waar ze voor pleiten: spreek eerst je eigen taal, daar begrijpen niet-Nederlandstaligen soms meer van dan je denkt!
