13/07/10 | Tekst: Maarten Dessing
 Hoe zorgen een maaltijd en een bokswedstrijd ervoor dat je snel een vreemde taal leert? De taalinstituten Regina Coeli in Vught en Dialogue in Spa weten het wel. Zij stoppen hun cursisten in een intensief taalbad. “We krijgen hier een echte ‘jump start’.”
... meer »
|
11/05/10 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s Gert Swinnen
 “Opdat gedaagde hiervan niet onwetend zou zijn heb ik haar gelaten zijnde en sprekende als voorzegd, kopie van onderhavig exploot, afgegeven onder gesloten omslag, gelijkvormig de wet, zo nodig.” Begrijpt u ook geen snars
van deze zin? Toch komt hij letterlijk uit een officiële brief aan een gewone burger zoals u en ik. Nog altijd lijkt onbegrijpelijke juridische taal normaal, maar de kredietcrisis zou nooit zou hebben plaatsgevonden als financiële overeenkomsten in normale, begrijpelijke, taal waren opgesteld. Waar wachten we op?
... meer »
|
8/04/10 | Tekst en foto’s: Mieke Zijlmans
 Hoe kijken jongeren die straattaal spreken zelf tegen hun taalgebruik aan? En wat doen ze als hun geheime woorden in bredere kring bekend worden? Onderzoeker Jiska Duurkoop zocht het antwoord bij Nederlandse straatbendes. Jongeren kwamen bij de onderzoeker thuis om erover te praten.
... meer »
|
25/02/10 | Tekst: Karel Jansma
 Boekhouders, informatici en arbeiders mogen best een dagje hees zijn. Ze kunnen blijven werken. Maar voor één op de drie banen moet je stem voortdurend in topvorm zijn. Vraag dat maar aan zangers, telefonisten en sportcommentatoren. Hoe weet u of uw stem bij uw beroep past? En weet u welke kleur ze heeft? Taalschrift praat met onderzoekers en stemdeskundigen.
... meer »
|
22/01/10 | Tekst: Ben Salemans
Op 28 januari vindt de elfde Nationale Gedichtendag plaats. Dan bruisen Vlaanderen en Nederland van de poëzie. Ook door het jaar heen trekken poëziefestivals tienduizenden enthousiaste toeschouwers. Maar is poëzie dan ‘big business’? Nee. Uit verkoopcijfers van boekwinkels, exclusief in dit Taalschriftnummer, blijkt dat poëzie steeds minder over de toonbank gaat. Wat nu?
... meer »
|
26/12/09 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 Wordt er vandaag de dag nog veel toneel geschreven? Zo ja, door wie? En hoe anders is dat dan een roman ter wereld brengen? “Telkens wanneer een toneeltekst gespeeld wordt, krijgt hij een nieuw leven”, antwoordt de Vlaming Stijn Devillé. Hij won de Taalunie Toneelschrijfprijs 2009, voor Peter De Graef en Johan Heldenbergh. Alle drie gunnen ze ons een blik in hun schrijfkamer.
... meer »
|
11/11/09 | Tekst: Jan T’Sas
 Martine Tanghe en Philip Freriks spreken het mooiste Nederlands, lelijk Nederlands hoor je in de stad Antwerpen en in Amsterdam. Straks spreken we misschien allemaal dezelfde omgangstaal, want dialect en Algemeen Nederlands verwateren. Of dat door sms- en chattaal komt? Taalschrift filtert de vijf voornaamste conclusies uit Taalpeil 2009, een publieksonderzoek van de Nederlandse Taalunie naar taalvariatie, en praat erover met toevallige voorbijgangers en deskundigen.
... meer »
|
15/10/09 | Tekst en foto’s: Mieke Zijlmans
 “De jeugd van vandaag kan slechter spellen dan vorige generaties”. Je hoort en leest het overal. Maar is dat ook zo? Spellen de kinderen vandaag de dag slechter dan vroeger? En zo ja: hoe komt dat dan en wat kunnen we er aan doen? Taalschrift vraagt het aan Vlaamse en Nederlandse deskundigen.
... meer »
|
1/09/09 | Tekst en foto’s: Ben Salemans
 Dit jaar is het precies vierhonderd jaar geleden dat Nederlanders voet aan wal zetten op het eiland Manhattan, waar zij het latere New York stichtten. Het Nederlands werd een invloedrijke taal in de VS. Zelfs indianen namen Nederlandse woorden over. Wist u dat tegenwoordig niet minder dan 130.000 Amerikanen nog onze taal spreken? In haar boek ‘Yankees, Cookies en Dollars’ gaat woorddeskundige Nicoline van der Sijs op zoek naar de Nederlandse roots van woorden in de VS: van ‘bed-pan’ en ‘dope’ tot ‘yankee’ en ‘sea bass’. Herkent u ze?
... meer »
|
26/06/09 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 Baby’s kunnen misschien nog niet lezen, maar hoe vroeger ze kennismaken met boeken, hoe beter dat is voor hun woordenschat, hoe sterker ze zich kunnen concentreren en hoe liever ze later lezen. Daarop spelen projecten als Boekbaby’s in Vlaanderen en Boekstart in Nederland in. In Vlaanderen alleen al kregen al 1.500 baby’s sinds 2006 hun eigen boekenpakket. En in Nederland vinden ook ouders nu veel sneller de weg naar de bibliotheek.
... meer »
|
15/05/09 | Tekst: Jan T’Sas; foto’s: flickr.com
 Vlaamse en Nederlandse jongeren weten wat correct Nederlands is en ze vinden het ook belangrijk, maar ze gebruiken het alleen als ze het nodig vinden. Dat is de voornaamste conclusie van een taalonderzoek waaraan meer dan 1700 veertien- tot achttienjarigen deelnamen. Zijn jongeren er de oorzaak van dat het woord ‘taalverloedering’ vier keer zo vaak in Google opduikt als het woord ‘taalzorg’, of bewijzen zij gewoon dat onze taal leeft en verandert? Taalschrift neemt het onderzoek door en praat met deskundigen.
... meer »
|
3/04/09 | Tekst en foto’s: Mieke Zijlmans
 Een gedicht dat op beide zijden van een 570 meter lange voetgangerstunnel staat? Een tekst in losse repen op een lichtkoepel geplakt? Hier moet Antwerps stadsdichter Joke van Leeuwen aan het werk zijn geweest. Twee jaar lang is de Metropool, zoals de stad vaak wordt genoemd, haar speeltuin. “Van mij hoeft niet alles wat ik opschrijf op papier te staan. De stad gebruiken als drager, op een originele manier, vind ik veel inspirerender dan mijn gedichten alleen te laten afdrukken.” Wat maakt de stad van een dichter?
... meer »
|
8/03/09 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 “Van een uurtje tv-kijken wordt een kind heus niet dommer”, zegt de Belgische psycholinguïst Wouter Duyck. “Sterker nog: televisie heeft een positief effect op de taalontwikkeling van kinderen. Ze krijgen er bijvoorbeeld een grotere woordenschat door. Gooi als ouder de televisie dus niet uit het raam. Kies voor tv-programma’s die kinderen aanmoedigen om mee te denken en te antwoorden. Dora of Samson bijvoorbeeld.” Hoezo? Televisiekijken was toch slecht voor kinderen?
... meer »
|
1/02/09 | Tekst en foto’s: Ben Salemans en Milou Salemans
 Waarom heet Lambik Lambik en hoe komt het dat een abrikoos soms een pruim is? In haar boek ‘Koffie, kaffer en katoen’ beschrijft de Amsterdamse taalkundige Marlies Philippa de lange en ingewikkelde reizen van zo'n driehonderdvijftig Arabische woorden naar het Nederlands. Zeven woorden maakten een wel heel merkwaardige reis. Taalschrift piekert mee bij een bord oranje couscous en een glas geuzelambiek.
... meer »
|
11/01/09 | Tekst en foto’s: Wim De Jonge
 Zeggen we straks allemaal ‘Jo, wa maken?’ in plaats van ‘Hallo, hoe gaat het?’ en ‘een bom van een auto’ in plaats van ‘een fantastische auto’? “Nieuwe media zoals YouTube zorgen ervoor dat de Citétaal uit de muren van de traditionele steenkoolcités breekt”, zegt onderzoeker Stefania Marzo. Groeit de mijntaal uit het Belgisch-Limburgse Genk uit tot een meer algemene jongerentaal in Vlaanderen?
... meer »
|
6/12/08 | Tekst: Jan T’Sas; cartoons: Camp; foto’s: Taalpeilkrant 2008
 Moet u uw belastingbrief ook drie keer lezen voor u begrijpt wat er staat? Waarom vult één op de drie Nederlanders een officieel formulier niet zelf in? En is het toeval dat de website voor eenvoudiger administratie in Vlaanderen Kafka heet? Onderzoekers van de Taalunie vroegen aan Vlamingen, Nederlanders en Surinamers wat ze vinden van de taal van de overheid. Het antwoord staat in het nieuwe Taalpeilonderzoek. Maar nu al dringend gezocht: ‘ambtenarees’ met een plakfactor.
... meer »
|
8/11/08 | Tekst & foto’s: Gaby De Moor
 Tweeduizend jaar geleden moest je braken en een laxeermiddel nemen, voor je een presentatie gaf. Dat was zogezegd heel goed voor je stem. Vandaag weten stemdeskundigen wel beter, al blijft het opletten wat je eet voor je spreekt. Maar hoe belangrijk is het nog om woorden correct uit te spreken? Wat is dat, correct spreken? En is er nog iemand die over de uitspraak van het Nederlands waakt?
... meer »
|
7/10/08 | Tekst: Mieke Zijlmans; foto’s: Mieke Zijlmans en Ben Salemans
 Jaarlijks lenen Nederlandse kinderen en jongeren bij bibliotheken meer dan 55 miljoen boeken. Dat aantal neemt de laatste jaren almaar toe. Ook het aanbod van kinder- en jeugdboeken is nog nooit zo groot geweest als nu. De winkels liggen er vol van. “Kinderen zijn nochtans geen gemakkelijke doelgroep”, weet de Vlaamse schrijfster Marita de Sterck. Waarom zit het jeugdboek zo in de lift? En hoe goed zijn die boeken eigenlijk?
... meer »
|
10/09/08 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 Lezen: wie het onder de knie heeft, is nagenoeg vergeten dat hij het ooit heeft moeten leren. Er is nochtans heel wat tijd voor nodig, en intensieve begeleiding op school. Hoe een school dat aanpakt, wordt grotendeels bepaald door de leesmethode die ze hanteert. Maar waarop baseert de school haar oordeel om zo’n methode aan te schaffen? Welke methodes zijn er zoal? En zijn ze allemaal even goed?
... meer »
|
1/06/08 | Tekst & foto’s: Gaby De Moor
 Welke vloek roept u uit als u het vlees op de barbecue tot as hebt laten verpieteren? Is het iets met God, met schijt of met kanker? “Tegenwoordig vloeken mensen vooral om hevige emoties uit te drukken”, stelt prof. Piet van Sterkenburg vast. “Daarbij maakt God steeds meer plaats voor ziektes en Engelse fucks.” Vloeken Vlamingen anders dan Nederlanders? Vloeken vrouwen minder dan mannen? En hoe lang doen we dat eigenlijk al? Taalschrift luistert met rode oortjes.
... meer »
|
11/05/08 | Tekst: Hilde Janssen; foto’s: Kees Groeneboer
 Nederlands leren in Indonesië? Waarom niet?! De Nederlandse Taalunie heeft er zelfs een eigen taalinstituut: het Erasmus Taalcentrum in Jakarta (ETC). Het centrum lokt elk jaar weer 1500 cursisten. Nederlands is trendy, staat goed op je cv en is handig als je familie in Nederland hebt of er wilt gaan studeren. Indonesische docenten Nederlands kunnen op het ETC terecht voor bijscholing, lesmateriaal en deskundig advies. “In het begin zijn ze verlegen, maar straks praten ze honderduit.”
... meer »
|
13/04/08 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 Marokkaanse jongens beheersen het Nederlands misschien wel beter dan heel wat Vlamingen verwachten. Sociolingu�st J�rgen Jaspers stelde in Antwerpen vast dat zij met taalvari�teiten als bouwstenen de boel speels op stelten zetten in de klas of in hun omgeving. “Ze zijn erg grappig, en dat is onmogelijk als je de Nederlandse taal niet goed beheerst.”... meer »
|
7/03/08 | Tekst: Gerrit Janssens
 Wat krijg je als een stripartiest naar een conflictgebied trekt en zijn ervaringen in een strip giet? Uitstekend didactisch materiaal. En non-fictie in tekeningen over oorlogsgebieden met een duizelingwekkende diepgang en verpletterende emotionele impact. Comic journalism heet het genre en het slaat aan bij jong en oud. Hoe dat komt?
... meer »
|
11/02/08 | Tekst en foto�s: Ben Salemans
Jongens gebruiken taal anders dan meisjes, denken we graag. Meisjes gebruiken bijvoorbeeld meer lieve en zachte woorden om conflicten te vermijden. �Onzin. Vaak beoordelen meisjes elkaar in hun taalgebruik juist keihard, veel harder en directer dan jongens�, reageert Ingrid van Alphen van de Universiteit van Amsterdam. Zij onderzocht het taalgebruik van 96 jongens en meisjes, en veegt nu misverstanden over meisjes- en jongenstaal van tafel.
... meer »
|
10/01/08 | Tekst: Jan T�Sas
 Nederlands is een leuk en nuttig vak. Daar is ongeveer iedereen in Vlaanderen, Nederland en Suriname het over eens. Merkwaardig genoeg scoren spelling, grammatica en zinsontleding erg hoog als �belangrijke onderdelen� van het vak. Er zou ook meer aandacht naartoe mogen gaan. Zijn lezen en communiceren dan bijzaak geworden? De resultaten van Taalpeil 2007 - over het onderwijsvak Nederlands in Nederland, Vlaanderen en Suriname - in twaalf vragen die uitnodigen tot discussie.
... meer »
|
1/12/07 | Tekst en foto�s: Gaby De Moor
Waarom zouden we nog moeite doen om correct Nederlands te gebruiken? Het Engels rukt op en eist overal zijn plaats op. Tickets zijn in presale, pc-games zijn cool en spammen is not done. Bovendien kan je, door Engels te spreken, vaak beter bijblijven in je vakgebied. Spreken we straks nog alleen nog Nederlands in de kroeg? Taalschrift legt deskundigen acht withete stellingen voor. ... meer »
|
6/11/07 | Tekst: Alexandra De Laet; foto�s: Gert Swinnen
 “Welkom in de Bib / Bienvenue � la Bib”. De kleurrijke affiche hangt niet aan een officieel bibliotheekgebouw maar in een schoolgebouw in het hartje van Luik, in Franstalig Belgi�. Hier spreken de leerlingen Frans, maar ze krijgen hoofdzakelijk les in het Nederlands. De trend is spectaculair: 132 basisscholen en meer dan 50 secundaire scholen in Franstalig Belgi� organiseren al onderwijs in het Nederlands, Engels of Duits. “Een kind stelt zich in het begin niet de vraag waarom het geen les krijgt in zijn moedertaal.”
... meer »
|
18/10/07 | Tekst: Jenoff Van Hulle
“Door mijn passie voor communicatie en nieuwe media sprak deze jobomschrijving sprak mij onmiddellijk aan”, schrijft een sollicitante in de aanhef van haar motivatiebrief voor een functie als Manager e-communication. Taalfouten komen steeds vaker voor in sollicitatiebrieven. En vaak leiden die fouten ertoe dat de tweede fase in de sollicitatie, de uitnodiging voor een gesprek, uitblijft. Een probleem? ... meer »
|
21/09/07 | Tekst: Ben Salemans
Enkele maanden geleden verscheen het ‘Woordenboek van platte taal’. Het beschrijft zo’n 5 200 schunnige Nederlandse woorden en verklaart waar ze vandaan komen. Welkom in de wereld van ‘aarsjodelen’, ‘puddingbuks’ en ‘breezersletten’. “Nee, we zijn geen viespeuken”, zeggen de auteurs Heidi Aalbrecht en Pyter Wagenaar. “Ons woordenboek is een bloedernstige zaak.” Een beschaafd gesprek vol schuttingtaal. ... meer »
|
21/06/07 | Tekst en foto’s: prof. dr. Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar West-Indische letteren, Universiteit van Amsterdam.
De gemiddelde Surinamer leest acht boeken per jaar. Dat is minder dan de doorsnee Nederlander en ongeveer even veel als de Vlamingen. Maar boeken zijn duur in Suriname en de boekenlijsten op school verouderd en weinig stimulerend. ‘Toch verandert er wat’, zegt kenner Michiel van Kempen. ‘Er komen nieuwe auteurs waarmee de Surinaamse lezer zich wil identificeren.’ Opvallend: 95 procent van de schrijvers zijn vrouwen. Een speurtocht in de boekhandels van Paramaribo. ... meer »
|
2/05/07 | Tekst: Gerrit Janssens
Wereldwijd zetten al meer dan 70 miljoen mensen hun persoonlijk verhaal op het web. Ze bloggen, dat wil zeggen: met tekst en beeld vertellen ze hun verhaal, ze lanceren polemieken, debatteren en bewaken wereldwijd de democratie. Dagelijks komen er naar schatting 175 000 nieuwe bloggers bij. Wat is dat voor een fenomeen, dat sinds 9/11 zo'n een boost kent, en welke impact heeft het op de samenleving? Taalschrift blogt het voor u uit. ... meer »
|
4/04/07 | Tekst en foto�s: Mieke Zijlmans
Het luisterboek is in opkomst. In de Verenigde Staten en Duitsland zijn voorgelezen boeken op band en cd al lange tijd volstrekt normaal. Bij ons was het grote succes van de gesproken ‘Harry Potter’ zes jaar geleden nog een echte verrassing, maar tegenwoordig publiceren steeds meer uitgevers Nederlandstalige teksten op cd. Hoe groot is het aandeel van het luisterboek, en is het een serieuze concurrent voor de papieren roman? Taalschrift zoekt het antwoord bij de bron. ... meer »
|
5/03/07 | Tekst: Gaby De Moor
Bijna iedereen van de 435 000 inwoners van Suriname spreekt meer dan één taal. Samen hebben ze meer dan twintig verschillende talen met een eigen woordenschat en grammatica. In Suriname is het Sranan de algemene omgangstaal, terwijl het Nederlands er de officiële taal is. Voor haar afstudeerscriptie peilde Laura Fierens de houding van Surinaamse jongeren tegenover het Nederlands. Die blijkt heel positief. De meesten zijn het bijvoorbeeld eens met de stelling dat het Nederlands de belangrijkste taal van Suriname is. ... meer »
|
29/01/07 | Interviews en foto’s: Ben Salemans
Bargoens, was dat niet een soort dieventaal? Bestaat die taal nog in Nederland en Vlaanderen? En zo ja, wie spreekt dan dat Bargoens? Taalschrift volgt twee speurders uit Vlaanderen en Nederland op hun zoektocht naar het geheime woordenboek van kramers, leurders, venters en dieven. “Vooral in de negentiende eeuw groeide de woordenschat van het Bargoens enorm”, stelt Paul Van Hauwermeiren vast. En Pierre Bakkes ontdekt zelfs Bargoens in Roermondse jongerentaal. En dat is niet iets om over te ‘miechele’… ... meer »
|
20/12/06 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
Wie een speelgoedwinkel binnenloopt, merkt het meteen: steeds meer speelgoed 'spreekt' of beweert interactief te zijn. Kinderen vinden dat praatspeelgoed vaak fantastisch en (groot)ouders laten zich gemakkelijk verleiden het te kopen. Maar is al dat speelgoed wel zo educatief? Stimuleert het daadwerkelijk de taalontwikkeling van een kind of zijn dat vooral verkooppraatjes? En wat kramen poppen soms uit? Alexandra De Laet ging voor Taalschrift op onderzoek uit. ... meer »
|
14/11/06 | Tekst: Jan T’Sas
 Zes op de tien Vlamingen, Nederlanders en Surinamers zouden wel hun computer kunnen missen, maar niet hun boeken. Dat blijkt uit Taalpeil 2006, een groot leesonderzoek van de Nederlandse Taalunie. De computer doet ons misschien anders lezen dan vroeger, maar boeken willen we daarom nog niet kwijt. Onze kinderen noemen we Ayla en Frodo en onze kat Minoes. Exclusief in deze editie van Taalschrift: de belangrijkste conclusies uit Taalpeil.... meer »
|
20/10/06 | Tekst: dr. Peter-Arno Coppen, docent masteropleiding Taal- en Spraaktechnologie, RU Nijmegen
 Amper twintig jaar geleden huisde taal- en spraaktechnologie enkel in wetenschappelijke laboratoria. Alleen daar stonden destijds de krachtige en peperdure computers die de ingewikkelde berekeningen konden uitvoeren om taal en spraak te analyseren en produceren. Vandaag zit diezelfde technologie in kinderspelletjes, mobiele telefoons en populaire zoekmachines. Waarom is dit nooit voorpaginanieuws geweest? Hebben we iets gemist? Taalschrift zoekt de belangrijkste trends in de taal- en spraaktechnologie in Nederland en Vlaanderen. ... meer »
|
22/09/06 | Tekst: Gaby De Moor; foto’s door o.a. Gaby De Moor
 Welke kinderen lopen het meeste risico op taalachterstand op school? Waarom is de schooltaal zo anders dan de taal die ze thuis spreken? Moeten we niet-Nederlandstalige ouders verplichten Nederlands te leren? Vooral leerkrachten zoeken het antwoord op deze vragen. En die krijgen ze. De nieuwe website Taalforum beantwoordt momenteel bijna tachtig vragen over taalachterstand en wordt voortdurend uitgebreid. Taalschrift legde enkele vragen over taalachterstand voor aan deskundigen.
... meer »
|
29/06/06 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 Meer dan driekwart van de Vlaamse en Nederlandse jeugd communiceert vandaag de dag via short message service, kortweg sms. Tegen soms waanzinnige snelheid tikken ze berichtjes in op hun mobiele telefoon. Wat doet die nieuwe ‘geschreven gesproken taal’ met het Nederlands? Maakt ze onze taal langzaam kapot of geeft ze die nu net nieuwe impulsen? Taalschrift zoekt het pro en contra van sms-taal. Speciaal 4U.... meer »
|
24/05/06 | Tekst: Jan T’Sas; foto’s: Gert Swinnen en Maarten van der Burg
 Ze hebben de prijzen netjes gedeeld. ‘Een stap in het onbekende’ en ‘Veroordeeld tot gedichten’ van het Provinciaal Technisch Instituut uit het Vlaamse Eeklo en ‘De verteltas’ van Montessorischool de Regenboog uit Amsterdam zijn de winnaars van de Taalunie Onderwijsprijs 2006. Elke school neemt 8 000 euro mee naar huis. Opvallend: de hoge dosis po�zie onder de genomineerden. Taalschrift verkent vijf verrassende projecten.... meer »
|
28/04/06 | Tekst en foto’s: Mieke Zijlmans
 Van de tien kinderen worden er vier naar de logopedist doorverwezen omdat ze een of andere stoornis zouden vertonen in hun taalontwikkeling. Maar er zijn zoveel verschillende tests op de markt om taalstoornissen te meten dat niemand weet hoeveel kinderen daadwerkelijk een stoornis hebben. Aan die verwarring komt nu een einde. Met SNEL ontwikkelde dr. Margreet Luinge een revolutionaire nieuwe test, die bovendien zo eenvoudig is dat elke ouder hem in drie minuten kan uitvoeren. Proberen?... meer »
|
15/03/06 | Tekst: Alexandra De Laet / foto’s: Gert Swinnen
 De afgelopen maanden namen leerlingen van 125 Vlaamse en Nederlandse scholen deel aan ‘de Inktaap’, een project dat lezen wil bevorderen. Ze beoordeelden werk van drie recente Nederlandstalige literaire prijswinnaars: Arnon Grunberg (AKO Literatuurprijs), Willem Jan Otten (Libris Literatuurprijs) en Frank Westerman (Gouden Uil). Wie vinden de leerlingen het beste? Op 17 maart, dag van de eindjurering in deSingel in Antwerpen, kenden zij ‘de Inktaap’ toe aan Specht en Zoon van Willem Jan Otten. “Het is leuk dat jongeren hun mening kunnen geven over boeken voor volwassenen.”... meer »
|
20/02/06 | Tekst en foto’s: Gaby De Moor
 800.000 Vlamingen en 1,6 miljoen Nederlanders struikelen over hun belastingaangifte en officiële documenten, maar vaak is ook de krant te moeilijk voor ze. “De media moeten een taal gebruiken die de mensen begrijpen”, pleit Karine Nicolay van Wablieft. De ‘duidelijkste krant van Vlaanderen’ reikt sinds 1997 een prestigieuze prijs uit voor helder taalgebruik. Taalschrift zoekt het geheim daarvan bij de jongste winnaar van de prijs. En hoe eenvoudig communiceert Nederland?... meer »
|
26/01/06 | Interview en foto’s: Ben Salemans
 Hoe oud is ons Nederlands eigenlijk? Waar komt onze taal vandaan? Waarom heet een hangmat ‘hangmat’ en niet anders? De antwoorden op deze vragen zijn sinds kort te vinden in ‘De Grote Philippa’, het nieuwe Etymologisch Woordenboek van het Nederlands waarvan onlangs de eerste twee delen verschenen. Taalschrift sprak met dr. Marlies Philippa, hoofdredacteur van het Woordenboek. Prompt doet ze een verhaal over minstens vierduizend jaar oude woorden als ‘dom’, ‘dief’, ‘appel’ en ‘bakkes’. En heeft ze het over ‘jojo’s’ en ‘dildo’s’. U zei?... meer »
|
20/12/05 | Interview: Alexandra De Laet, foto’s: Gert Swinnen
 In 1975 las bijna de helft van de Nederlanders geregeld een boek. 25 jaar later is dat minder dan eenderde. Van alle Vlamingen leest anno 2005 slechts tweederde een boek. Bovendien loopt zowel boven als onder grens het bibliotheekbezoek terug. “Toch is het boek een heel sterk product”, zeggen Aad Meinderts, directeur de Stichting Lezen in Nederland, en Majo de Saedeleer, die de Vlaamse Stichting Lezen leidt. Een dubbelgesprek.... meer »
|
17/11/05 | Tekst en foto’s: Tom Daelemans
 Het Nederlands zit in de lift in Frankrijk. Op dit moment volgen 6800 leerlingen lessen Nederlands op school. Dat is ruim 25 procent meer dan vijf jaar geleden. In het secundair onderwijs is er zelfs bijna een verdubbeling. Vooral in de Noord-Franse regio tussen Duinkerken en Rijsel (Lille) – Nord Pas de Calais – wordt het Nederlands steeds populairder. Vanwaar die plotse interesse in onze moedertaal?... meer »
|
21/10/05 | Reportage: Mieke Zijlmans; interviews: Ben Salemans; foto’s: Ben Salemans en Marcel Kwaijtaal
 Jaarlijks studeren meer dan tienduizend mensen uit 41 landen verspreid over de hele wereld Nederlands. Steeds meer buitenlandse universiteiten bieden een opleiding Nederlands aan. En elk jaar mogen zo'n driehonderd gelukkigen deelnemen aan de exclusieve Zomercursussen van de Taalunie in Zeist, Gent en Hasselt. De Zomercursus in Zeist viert dit jaar zijn vijftigjarig jubileum en die van Hasselt is aan zijn 35ste editie toe. Al jarenlang moet men kandidaten weigeren. Waarin schuilt het succes van een cursus Nederlands?... meer »
|
7/09/05 | Tekst: Ewoud Sanders, taalhistoricus en columnist; cartoons: Dirk Vercampt
 Negen van de tien Vlamingen en Nederlanders zijn trots op hun taal. Van de Surinamers is dat 85 procent. De drie taalgroepen vinden Nederlands een mooie taal. Bovendien vindt een meerderheid de dialecten heel belangrijk. En zowel Nederlanders, Vlamingen als Surinamers geloven niet dat het Nederlands gauw plaats zal maken voor het Engels, tenzij misschien in grote bedrijven. Dit blijkt uit ‘Taalpeil’, een exclusief taalonderzoek van de Nederlandse Taalunie. De belangrijkste conclusies.... meer »
|
15/08/05 | Herman Brusselmans
 Wilt u een nieuwe relatie met iemand aanknopen, maar weet u niet hoe u een gesprek met uw mogelijk toekomstige partner moet beginnen? Laat u dan adviseren door dé Vlaamse specialist bij uitstek op dit gebied: de geliefde schrijver, bekende vrouwenversierder en immer mooie jongen Herman Brusselmans. Hij schreef er voor Taalschrift een kort verhaal over: 'De openingszin'. ... meer »
|
15/07/05 | Tekst en foto’s: Ben Salemans; cartoon: Dirk Vercampt
 Leerlingen die hun leraren tutoyeren zijn onbeleefd, vindt premier Balkenende. “Met beleefdheid en vertrouwelijkheid hebben u en jij tegenwoordig steeds minder te maken”, reageert dr. Hanny Vermaas. In 2002 promoveerde ze op een onderzoek over Nederlandse aanspreekvormen. Klopt het dat u op het punt staat te verdwijnen? Een interview over u en jij.... meer »
|
19/05/05 | Tekst en foto’s: Gaby De Moor
 Krijg je over pakweg tien jaar de hele Nederlandstalige literatuur digitaal op je computerscherm? Als het aan de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) zou liggen wel. Van Willem die Madocke maekte tot Willem Frederik Hermans en verder. Hoe ziet het monnikenwerk van de 21ste eeuw eruit? Taalschrift vraagt het aan projectleider Cees Klapwijk.... meer »
|
22/04/05 | Tekst: Alexandra De Laet; foto’s: Gert Swinnen
 “Nederlands leren? Wij helpen je op weg”, belooft de folder van het Gentse Huis van het Nederlands in tien talen. Het Huis wijst jaarlijks meer dan duizend anderstaligen de weg naar de cursus Nederlands als tweede taal die het best inspeelt op hun behoeften en voorkennis. Hetzelfde gebeurt in zeven andere Huizen, verspreid over heel Vlaanderen.... meer »
|
21/03/05 | Tekst: Tom Daelemans
 “Eén Amerikaan in het gezelschap en niemand spreekt nog Nederlands”, zegt Marco Van Riel, woordvoerder van Opel Belgium. In de meeste Europese landen lijken de moedertalen zich redelijk goed te kunnen handhaven op het economische strijdperk. Enkel het Nederlands voelt de verschroeiende adem van het Engels in de nek. Zijn Nederlandstaligen dan té flexibel in de adoptie van vreemde talen? Of vormen Vlaanderen en Nederland de avant-garde van het Europese bedrijfsleven? Taalschrift nam poolshoogte bij enkele Nederlandse en Vlaamse bedrijven.... meer »
|
17/02/05 | Tekst: Marieke Visser / Swamp Fish Press; foto’s: Ranu Abhelakh en Marieke Visser
 Sinds december 2004 maakt ook Suriname officieel deel uit van de Nederlandse Taalunie. ‘Dat zijn drie vogels in één nest’, zei president Runaldo Ronald Venetiaan op het in januari j.l. gehouden Taaluniecongres in Paramaribo. Dit
congres vormde de feestelijke bezegeling van de toetreding. ‘Ons’ Nederlands slaat vanaf nu op het gekwetter uit alle drie de bekjes: de Vlaamse gaai, de Hollandse lijster en de Surinaamse grietjebie. Maar volstaat die laatste vogel wel als symbool voor een bevolking die zoveel talen spreekt?... meer »
|
21/01/05 | Tekst: Mieke Zijlmans; foto’s: Ben Salemans
 Complimenten geven of krijgen is een delicate zaak. We moeten ons houden aan allerlei stilzwijgende afspraken: hoe maak je een compliment, hoe reageer je erop? Bovendien schalt de loftrompet anders voor vrouwen dan voor mannen. Communicatiedeskundige Agnes Verbiest schreef een boek over de goede zeden in complimentenland, maar vooral ook over de voetangels en klemmen waarmee het pad er is bezaaid. U bent gewaarschuwd.... meer »
|
21/11/04 | Interview: Jan T’Sas; foto’s: Nederlandse Taalunie
 Ze werkte bij de onderwijsinspectie en pendelde al een paar keer over en weer tussen de Nederlandse Taalunie en het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling (Cito). Op 1 november 2004 is ze Koen Jaspaert opgevolgd als de nieuwe baas van de Taalunie. Haar inspiratie haalt ze onder andere uit Pamuk en Haasse, haar enthousiasme uit zichzelf. Wat wordt de Nederlandse Taalunie onder leiding van de nieuwe algemeen secretaris Linde van den Bosch (42)?... meer »
|
15/10/04 | Tekst: Mieke Zijlmans; foto’s: Nout Steenkamp
 Nederland en België zijn geletterde landen. Alle kinderen gaan er rond hun vijfde naar school en leren daar lezen en schrijven, waarna ze nog lang en gelukkig leven, met hun neus in de boeken. Helaas: zo eindigt het sprookje niet. In werkelijkheid weet zestien procent van de Vlamingen zich geen raad met eenvoudige formulieren en tabellen. In Nederland is zo’n tien procent van de mensen in de praktijk vrijwel analfabeet. En niemand minder dan prinses Laurentien wil daar wat aan doen.
... meer »
|
15/09/04 | Interview en foto's: Ben Salemans
Kinderen leren dat ze 'groter dan' en 'het bestuur en zijn leden' moeten schrijven en niet 'groter als' en 'het bestuur en haar leden'. Allemaal hebben we op school Algemeen Nederlands geleerd. Of moeten we Algemeen Beschaafd Nederlands zeggen? Hoe en wanneer is dat ABN ontstaan? En wie speelden daarin de grootste rol: Vlamingen, Duitsers of Hollanders? In haar nieuwe boek Taal als mensenwerk, de geschiedenis van het ontstaan van het ABN haalt dr. Nicoline van der Sijs verschillende mythes over het ABN onderuit.... meer »
|
25/06/04 | Interview: Ludo Permentier. Foto's: Herman Ricour; fotobank
Dat Nederlanders een grote mond hebben, weten ze in Vlaanderen maar al te goed. De terughoudendheid van de Vlaming om openlijk in debat te treden en hardop voor zijn mening uit te komen, is al even legendarisch. Een snelcursus "Omgaan met Belgen" en "Succesvol onderhandelen met Nederlanders" door Marinel Gerritsen en Marie-Thérèse Claes.... meer »
|
29/05/04 | Tekst: Ludo Permentier. Foto's: Herman Ricour; fotobank
Nederlanders houden hun gordijnen open, Vlamingen doen ze dicht. Vlamingen zijn Belgischer dan ze denken en hebben een ander tijdsbesef dan Nederlanders. En waarom bevallen Nederlandse vrouwen veel meer thuis dan Vlaamse? Ludo Permentier zoekt de cultuurverschillen tussen Nederland en Vlaanderen. Samen met prof. Marinel Gerritsen en prof. Marie-Thérèse Claes botst hij op een kloof. Hoe breed die is? ... meer »
|
23/04/04 | Tekst: Alexandra De Laet; foto's: Gert Swinnen
Docenten Nederlands beheersen hun moedertaal niet meer. 'We moeten steeds van nul beginnen', klagen Vlaamse lerarenopleiders. In Nederland moeten eerstejaars studenten in de lerarenopleiding zelfs een taaltoets doorstaan om te kunnen starten. Moet het taalgebruik van een leraar Nederlands dan echt vlekkeloos zijn? Alexandra De Laet pluist uit wat er schort aan de taal van (kandidaat-)leerkrachten.... meer »
|
19/03/04 | Tekst: Mieke Zijlmans; foto's: Ben Salemans
'Te gek' en 'onwijs gaaf' hebben afgedaan. Wie een beetje bij is, zegt nu 'cool' en 'flex'. Jongeren spreken Murks, Bijlmers, Algemeen Cit�s of Verlan. In hun straattaal vervangen ze Nederlandse woorden door zegswijzen uit immigrantentalen en uit het Amerikaanse slang. Pessimisten vrezen dat de jongerentaal het Algemeen Nederlands op de lange duur zal besmetten. Mieke Zijlmans meet de praat van de straat.... meer »
|
22/02/04 | Tekst en foto's: Gaby De Moor
Is het 'Kenia' of 'Kenya'? En hoe zit dat met die tussenletters? Steeds meer mensen bellen met hun taalvragen naar de Nederlandse Taaladviesdienst en de Vlaamse Taaltelefoon. Het aantal e-mailers is in nog geen twee jaar tijd verdubbeld. Hoe druk zijn de werkdagen voor de Nederlandse taaladviseurs in Den Haag en hun Vlaamse collega's in Brussel? Gaby De Moor meet de temperatuur op. ... meer »
|
26/01/04 | Tekst: Jacques Arends
Is het toeval dat Oscar Fernald, Rotterdammer van Surinaamse afkomst, het Groot Dictee wint? Het taalgezinnetje waarvan u en ik deel uitmaken is sinds 12 december 2003 namelijk een exotische telg rijker. Naast Nederland en Vlaanderen maakt nu ook Suriname deel uit van de Nederlandse Taalunie. Koen Jaspaert verklapt waarom, maar eerst legt Jacques Arends het Surinaams Nederlands onder de loep.... meer »
|
12/12/03 | Tekst & foto's: Ludo Permentier
 VRT-Nederlands. Die term gebruikt men vaak voor het Algemeen Nederlands in Vlaanderen. Taaladviseur Ruud Hendrickx is er ronduit trots op. Hij bewaakt de norm bij de openbare omroep VRT en Vlaamse taalgebruikers kennen hem een groot gezag toe. Zijn collega bij de commerciële omroep VTM, Jan Schoukens, heeft een minder benijdenswaardig imago. Naar de VTM wordt wel eens met de vinger gewezen als de grote schuldige voor de verspreiding van het 'Verkavelingsvlaams' ofwel het 'Schoon Vlaams'. Ook in Nederland voert de televisie taalslordigheden in. Staan de ondertitels klaar? ... meer »
|
14/11/03 | Tekst: Bea Ros, foto's: Ben Salemans
 Lang nadat Peter Stuyvesant zijn Nieuw Nederland prijs heeft gegeven aan de Engelsen blijven bewoners van de Amerikaanse Oostkust nog Nederlands praten. De roots van dit zeventiende-eeuwse 'Low Dutch' opsporen heeft iets weg van een avonturenroman. Bea Ros volgt taalkundige Jaap van Marle tijdens zijn speurtocht. Voor sprekende bewijzen komt hij te laat, maar een historische vervalsing ontsnapt hem niet.... meer »
|
15/10/03 | Interview & foto's: Ben Salemans
 Vlaams minister van onderwijs Marleen Vanderpoorten wil ook leerlingen op veel jongere leeftijd dan nu de kans geven om vreemde talen te leren. In sommige Rotterdamse basisscholen krijgen kleuters Engelse les. Maria van der Hoeven, Nederlands minister van onderwijs, heeft daar geen bezwaar tegen. Sluit meertalig onderwijs aan bij de taalontwikkeling van kinderen of maakt het ze monddood? Paula Fikkert en Annemarie Schaerlaekens, experts in taalontwikkeling, geven antwoord.... meer »
|
24/09/03 | Interview & foto's: Ben Salemans
 Zeggen we allemaal eerst 'papa' en pas later 'kip'? Leren kinderen pas spreken als ze er klaar voor zijn of kan je dat proces versnellen met woordlesjes? Zullen kinderen die hun taal trager ontwikkelen ook trager leren op school? Taalschrift verzamelde vragen en misverstanden over taalontwikkeling en legt ze voor aan dr. Paula Fikkert en prof. dr. Annemarie Schaerlaekens. Een gesprek vanuit de genen.
... meer »
|
16/07/03 | Interview: Kathleen Art en Irena Ajdinovic; foto's: Irena Ajdinovic, Jelica Novakovic
 De dag waarop ze met glans haar proef Nederlandse taalvaardigheid aflegt, slaagt Irena Ajdinovic er niet in een telefoonkaart te kopen zonder dat de Amsterdamse verkoper antwoordt met 'Do you speak English?' Waarom moeten anderstaligen met een diploma Nederlands op zak Engels spreken wanneer ze een kamer willen huren of een bankrekening openen? Heeft Nederlands leren wel zin? Irena uit Servië legt de pijnpunten bloot. ... meer »
|
25/06/03 | Tekst & foto's: Mieke Zijlmans
 Een reportage over gebarentaal in Nederland en Vlaanderen
Dovenscholen steken zoveel tijd in spraaklessen dat hun leerlingen op andere gebieden achterstand oplopen. Nochtans zijn ze intellectueel even sterk ontwikkeld als andere kinderen. Waarom focussen dovenscholen zo sterk op spreken? Wie beweert dat gebarentaal voor dommeriken is? En hoe fluistert een dove? Journaliste Mieke Zijlmans meet de stilte achter de vraagtekens.... meer »
|
21/05/03 | Tekst: Gaby De Moor; foto's: Ben Salemans
 Als een school niet meer dan twintig procent anderstaligen telt, is de kans het grootst dat ze voldoende Nederlands zullen leren. Lukt dat niet, dan komen ze niet aan de bak, hoe intelligent ze ook zijn. Maar er is ook Negar (20) uit Iran. Zij spreekt vloeiend Nederlands en gaat voor tandarts studeren. Dat dankt ze aan de Wereldklas. ... meer »
|
15/04/03 | Tekst: Matthijs Bakker en Brigit Kooijman; foto's: Ben Salemans
 Een vraaggesprek met Abdelkader Benali en Claudia di Palermo
'Ik wil niet geannexeerd worden, nergens bij horen.' Abdelkader Benali - sinds 7 mei 2003 winnaar van de Libris Literatuurprijs 2003 - zal het een paar keer zeggen in de loop van het interview. Het zal ook niet meevallen om de schrijver van De langverwachte op iets vast te pinnen. Wendbaar, snel sprekend, nog sneller denkend volgt hij zijn invallen. 'Als je me vraagt naar mijn paspoort', zegt hij, 'dan
geef ik je het boek dat ik aan het lezen ben.'... meer »
|
|
|
